DA του Hugh Leonard
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Η θεατρική παράσταση «DA» εστιάζει στην περίπλοκη και πολυεπίπεδη σχέση ανάμεσα σε έναν άντρα και τον πατέρα του, εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι προσωπικές αναμνήσεις διαμορφώνουν την ταυτότητά μας και καθιστούν αυτή την διαδρομή ένα συναισθηματικά φορτισμένο ταξίδι στον ανθρώπινο ψυχισμό.
Το έργο «DΑ» του Ιρλανδού δραματουργού και σεναριογράφου Hugh Leonard (9 Noεμβρίου 1926 – 12 Φεβρουαρίου 2009) θεωρείται αυτοβιογραφικό. Ο Hugh Leonard υιοθέτησε το ψευδώνυμο «Hugh Leonard» όταν άρχισε να γράφει, καθώς δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει το πραγματικό του όνομα (John Joseph Byrne). Το θεατρικό έργο «DA» του Hugh Leonard ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1973 και κέρδισε το βραβείο Tony για το Καλύτερο Έργο στο Μπρόντγουεϊ το 1978. Στην Ελλάδα ανέβηκε για πρώτη φορά με πρωταγωνιστή τον Μάνο Κατράκη σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, τη θεατρική σεζόν 1979/1980.
Το «DA» του Hugh Leonard είναι ένα θεατρικό έργο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως δραματικό με φορτισμένες συναισθηματικά στιγμές, ως οικογενειακό δράμα αλλά και ως φιλοσοφικό, καθώς θίγει θέματα όπως η μνήμη, η ταυτότητα, η ζωή και οι σχέσεις.
Διαδραματίζεται το 1968 στην Ιρλανδία. Περιγράφει την ζωή του DΑ (από το αγγλικό Daddy). Ο συγγραφέας μέσα από ένα μεστό και συγχρόνως αυτοσαρκαστικό και σατιρικό κείμενο περιγράφει με γλαφυρότητα την ζωή του καλοκάγαθου DΑ, ενός κηπουρού τριανταφυλλιών, ενός ανθρώπου χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση αλλά με βαθιά ενσυναίσθηση και απέραντη αγάπη για την οικογένειά του και για τον θετό γιο του. Ένας χαρακτήρας που παρόλο που τα βγάζει πέρα δύσκολα, ποτέ δεν χάνει το χιούμορ του. Αρέσκεται στα απλά πράγματα και νιώθει ευτυχισμένος με τα λίγα και τα απλά που του χαρίζει η ζωή.
Το θεατρικό έργο «DA» του Hugh Leonard εξετάζει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η μνήμη, η ταυτότητα, οι οικογενειακές σχέσεις, η συμφιλίωση με το παρελθόν μας και τις αναμνήσεις μας. Το έργο ακολουθεί την ιστορία του Charlie, ενός Ιρλανδού συγγραφέα, που επιστρέφει στο πατρικό του σπίτι για την κηδεία του πατέρα του και έρχεται αντιμέτωπος με τις αναμνήσεις σου και τη σχέση του με εκείνον. Ο Charlie συνειδητοποιεί πως αυτές οι μνήμες και η σχέση του με τον DA έχουν συμβάλλει στην διαμόρφωση της ταυτότητάς του και αρχίζει να προσπαθεί να συμβιβαστεί με το παρελθόν του.
Στο έργο του Hugh Leonard επικρατεί η ανιδιοτελής αγάπη των γονιών για τα παιδιά τους. Πόσο κουβαλάμε μέσα μας τους πεθαμένους γονείς μας; Γίνεται να ξεχάσουμε ποτέ την αγάπη τους (όσοι είχαμε την τύχη να την ζήσουμε), όσα χρόνια και αν περάσουν από τον φυσικό θάνατό τους; Πάντα οι γονείς θα βρίσκονται πλάι μας, στην σκέψη μας, στις αναμνήσεις μας.
Άλλο ένα κεντρικό θέμα είναι η ανάγκη για συγχώρεση και συμφιλίωση, καθώς ο Charlie προσπαθεί να ξεπεράσει τα τραύματα της σχέσης του με τον πατέρα του.
ΝΤΑ: Έρχεται ο κατακλυσμός του Νώε, παιδί μου!
ΤΣΑΡΛΙ: Δεν είμαι παιδί σου!
ΝΤΑ: Ίσα-ίσα, είσαι περισσότερο παιδί μου, γιατί δεν είσαι δικό μου…
Πώς συναντιούνται ένας πεθαμένος πατέρας με τον γιο του; Ο Χιου Λέοναρντ με έναν ευφυή τρόπο παρουσιάζει την ζωή του DA μέσα από τις αναμνήσεις του γιου του.
O μεσήλικας Τσάρλι (Μιχάλης Οικονόμου) επιστρέφει από το Λονδίνο, όπου ζει με την οικογένειά του, για την κηδεία του γέρου πατέρα του. Εκεί στο φτωχικό και έρημο πατρικό του σπίτι, μόνος πια, ψάχνοντας τα χαρτιά του πατέρα του, βλέπει όλη του την ζωή να περνά από μπροστά του με τον DΑ φυσικά πάντοτε «παρόντα». Είναι μια οπτασία, ένα φάντασμα που φροντίζει και ακολουθεί το παιδί του και μετά τον θάνατό του. Ο Τσάρλι θυμάται την φτωχική σε υλικά αγαθά ζωή του αλλά πλούσια σε αγάπη, νοιάξιμο και τρυφερότητα. Η ζωή με τους θετούς γονείς του, η αγάπη που πήρε από αυτούς, ο νεαρός εαυτός του που αρχίζει να αμφισβητεί και να αγανακτεί για την «δουλική» συμπεριφορά του πατέρα του στα αφεντικά του, οι φίλοι του, ο πρώτος έρωτάς του, τα εφηβικά όνειρά του, όλα βρίσκονται εκεί και τον στοιχειώνουν. Καταστάσεις που σημάδεψαν την ζωή του περνούν σαν flash back από μπροστά του.
Ένα σπουδαίο, ακόμα, γνώρισμα του DA, που καταξιώνει το έργο στον χώρο του παγκόσμιου μοντέρνου θεάτρου, αφορά στην ευφυή δομή του κειμένου. Η μετάφραση είναι του Αντώνη Γαλέου.
Τα συνεχή flash back και η γρήγορη μετάβαση από το σήμερα στο παρελθόν βοηθούν τον ώριμο πια Τσάρλι να συμφιλιωθεί πρωτίστως με τον εαυτό του.
Τσάρλι : Πότε θα νιώσω ελεύθερος από σένα;
DA : Γιατί να απαλλαγείς από την αγάπη, γιε μου;
Η σκηνοθεσία είναι του Πέτρου Ζούλια. Ο Πέτρος Ζούλιας δημιουργεί μια παράσταση χωρίς περιττούς συναισθηματισμούς και προσεγγίζει το έργο με ευαισθησία και βάθος, δίνοντας έμφαση στην συναισθηματική κατάσταση των ηρώων. Η σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια προσδίδει βάθος, ποίηση και ουσία στην παράσταση, καθιστώντας την αξέχαστη για το κοινό. Πρόκειται για μια παράσταση που μας συγκινεί, μας αγγίζει. Μια παράσταση που προσωπικά αγάπησα πολύ. Καταφέρνει και φέρνει στο σήμερα μια ιστορία που γράφτηκε πολλά χρόνια πριν.
Η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα είναι στα συν της παράστασης.
Το ατμοσφαιρικό σκηνικό της Μαίρης Τσαγκάρη, ένα φτωχικό, αγροτικό σπίτι, βοηθά πολύ στις σκηνές που το σήμερα γίνεται χθες και ο μεσήλικας Τσάρλι ξαναζεί την προηγούμενη ζωή του, που τώρα βλέπει από μία άλλη οπτική γωνία.
Τα κοστούμια του Νίκου Χαρλαύτη είναι εξαιρετικά. Αντιπροσωπεύουν την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει ο κάθε ήρωας.
Η Μελίνα Μάσχα στους φωτισμούς «φωτίζει» τον ψυχισμό και τις προσωπικότητες των ηρώων.
Ο Γρηγόρης Βαλτινός είναι ο DA, o άνθρωπος που όλοι θα θέλαμε να υπάρχει κάποια στιγμή στην ζωή μας. Να μας γεμίζει με αισιοδοξία, να διώξει τους φόβους μας με το χαμόγελό του. Ο DA είναι ένας ακόμη μεγάλος ρόλος για τον Γρηγόρη Βαλτινό που μας έχει συνηθίσει στις μεγάλες επιτυχίες. Ένα ρεσιτάλ ερμηνείας από τον μεγάλο ηθοποιό μας. Μας καθηλώνει με τις εκπληκτικές υποκριτικές του ικανότητες. Με τον τρόπο που ενσαρκώνει τον ρόλο του πρωταγωνιστή, δίνει ζωή σε έναν εξαιρετικά πολύπλοκο χαρακτήρα και μαγνητίζει το κοινό. Ο τρόπος που αποδίδει και μας μεταφέρει τις διαφορετικές πτυχές του ρόλου του αναδεικνύουν το ταλέντο και τη δεξιοτεχνία του. Μία ακόμη μεγάλη στιγμή της θεατρικής του καριέρας.
Ο Μιχάλης Οικονόμου, ένας από τους πιο καταξιωμένους ηθοποιούς της γενιάς του, ενσαρκώνει άψογα τον μεσήλικα Τσάρλι με φυσικότητα στην ερμηνεία του. Μια εξαιρετικά καλοδουλεμένη ερμηνεία που περιέχει έντονες ψυχολογικές διακυμάνσεις.
Η Ταμίλα Κουλίεβα ενσαρκώνει με απόλυτη φυσικότητα την θετή μάνα του Τσάρλι, που θέλει κάτι καλύτερο για το παιδί της.
Ο Γιώργος Σουξές είναι ο σοβαρός Κος Ντραμ. Ένας άνθρωπος απογοητευμένος από την «τακτοποιημένη» ζωή του σε μια καλοζυγισμένη ερμηνεία.
Ο Λάμπρος Κωνσταντέας είναι ο νεότερος εαυτός του Τσάρλι. Πειστικότατος στον ρόλο του νεαρού Τσάρλι. Ένας ηθοποιός που θα μας εκπλήξει ευχάριστα στο μέλλον.
Η Νεκταρία Γιαννουδάκη ενσαρκώνει την κόρη του αφεντικου του DA. Είναι η αριστοκράτισσα, που κοιτάζει αφ΄υψηλού τους υπαλλήλους του πατέρα της. Πληθωρική ερμηνεία που θίγει τις διαφορές των τάξεων.
H Kωνσταντίνα Κλαψινού είναι εξαιρετική στο ρόλο της Μαίρη Τέητ.
Μετά την παρακολούθηση της παράστασης «Da», ο θεατής καλείται να σκεφτεί τον τρόπο με τον οποίο οι προσωπικές του αναμνήσεις επηρεάζουν την ταυτότητά του και τον τρόπο που αντιμετωπίζει το παρελθόν. Μια εξαιρετική παράσταση που μετά την μεγάλη περσινή επιτυχία της, επαναλαμβάνεται και την νέα θεατρική σεζόν. Να την απολαύσετε!
Άργησα πολύ να καταλάβω αυτό το «όποιος αγαπάει παιδεύει». Βλέπεις, η αγάπη δεν έχει ένα πρόσωπο. Ούτε έναν τρόπο να εκφράζεται. Η αγάπη…
Ταυτότητα Παράστασης
Παίζουν:
Γρηγόρης Βαλτινός
Μιχάλης Οικονόμου
Γιώργος Σουξές
Νεκταρία Γιαννουδάκη
Κωνσταντίνα Κλαψινού
Λάμπρος Κωνσταντέας
Βασίλης Παπαδημητρίου
Στο ρόλο της μητέρας η Ταμίλα Κουλίεβα
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία – Απόδοση: Πέτρος Ζούλιας
Πρωτότυπη μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Σκηνικά: Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Φωτογραφίες Παράστασης: Διονύσης Κούτσης
Δημιουργικό Αφίσας: Άρης Σομπότης
Διεύθυνση Παραγωγής: Νικηφόρος Βαλτινός
Παραγωγή: Θέασις Δράσεις Πολιτισμού
Επικοινωνία – Προβολή: Μαρκέλλα Καζαμία
Χώρος: Θέατρο ΙΛΙΣΙΑ