Bella Figura της Γιασμίνα Ρεζά
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Το έργο της Γιασμίνας Ρεζά «Bella figura» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση Γιώργου Αρχιμανδρίτη και σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη στο θέατρο Σταθμός. Η Γιασμίνα Ρεζά είναι Γαλλίδα δραματουργός γεννημένη από Ουγγαρέζα μητέρα και Ρώσο-Ιρανό πατέρα. Στην Ελλάδα την αγαπήσαμε από τα έργα της «Ο Θεός της σφαγής» και «Αrt». Το Bella Figura παρουσιάστηκε πρώτη φορά από τον Τόμας Οστερμάγιερ στη Σαουμπίνε το 2015, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.
Ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής η Γιασμίνα Ρεζά, στο έργο της αυτό μας μιλά για την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, το κυνήγι της ευτυχίας, την απέραντη μοναξιά που νιώθουν oι άνθρωποι και ας βρίσκονται ανάμεσα σε κόσμο, την υποκρισία στις κοινωνικές μας συμπεριφορές, τον φόβο της αρρώστιας και των γηρατειών, την άνοια, τις συζυγικές σχέσεις, την απιστία, την προσπάθεια των ανθρώπων να ωραιοποιούν τον εαυτό τους παρά το χάος και την ανασφάλεια που κυριαρχεί μέσα τους. Αναφέρεται στις μάσκες που φορούμε για να παρουσιαστούμε με ένα άλλο πρόσωπο και για να γίνουμε αρεστοί. Μιλάει για το πόσο εύθραστο πράγμα είναι ο έρωτας και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να επικοινωνήσουν ο ένας με τον άλλον και να συνδεθούν πραγματικά.
Η Γιασμίνα Ρεζά χρησιμοποιεί το χιούμορ και την εναλλαγή του τραγικού με το κωμικό στοιχείο για να φωτίσει τις περίεργες και τις άβολες πλευρές των κοινωνικών συναναστροφών, υπογραμμίζοντας το μεγάλο κενό που υπάρχει ανάμεσα στο πώς κάποιος παρουσιάζει τον εαυτό του και στο πώς νιώθει στην πραγματικότητα. Φωτίζει τις αδυναμίες των ηρώων της χωρίς να τους κρίνει ή να προσπαθεί να τους αλλάξει. «Ποτέ δεν διηγήθηκα ιστορίες στα έργα μου» τονίζει σε σημείωμά της για το έργο η συγγραφέας. «Έτσι μην εκπλαγείτε που ισχύει το ίδιο κι εδώ. Εκτός κι αν θεωρείτε τον αβέβαιο και απρόβλεπτο ιστό της ζωής μια ιστορία από μόνο του».
Καθ’ όλη την διάρκεια του έργου οι ήρωες ενοχλούνται από την παρουσία των κουνουπιών. Η συγγραφέας Γιασμίνα Ρεζά χρησιμοποιεί τα κουνούπια συμβολικά – τα κουνούπια συμβολίζουν όλες τις εξωτερικές δυνάμεις που προκαλούν ενόχληση και σημάδια στους χαρακτήρες και που τους αποσυντονίζουν στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν την «bella figura» και το τέλειο προσωπείο που έχουν φτιάξει για να δείχνουν στους άλλους.
Όλη η ιστορία μας διαδραματίζεται σε ένα απόγευμα έξω από ένα πολυτελές εστιατόριο στην εξοχή. Ένας άνδρας, ο Μπορίς, (Παναγιώτης Μπουγιούρης) και μια γυναίκα, η Αντρεά, (Φαίη Φυλά), διαπληκτίζονται μέσα στο parking του πολυτελούς εστιατορίου μέσα στο αυτοκίνητό τους. Ο Μπορίς, παντρεμένος, προσπαθεί να πείσει την ερωμένη του να βγει από το αυτοκίνητο. Η Αντρεά, που μεγαλώνει μόνη της το μονάκριβο παιδί της, ζηλεύει αφόρητα την σύζυγο του εραστή της. Ο καβγάς άρχισε όταν ο Μπορίς έκανε το λάθος να αποκαλύψει στην ερωμένη του ότι η σύζυγός του του είχε συστήσει το συγκεκριμένο εστιατόριο. Η Αντρεά καπνίζει μανιωδώς φανερά εκνευρισμένη. Της αρέσει να ντύνεται προκλητικά και να πίνει, για να νιώθει αρεστή. Η Αντρεά είναι μια γυναίκα που προπαθεί να κρύψει, όπως άλλωστε οι περισσότεροι από εμάς, τα πολλά προβλήματα που την απασχολούν και να παρουσιάσει ένα διαφορετικό πρόσωπο προς τα έξω. Το είναι και το φαίνεσθαι της κοινωνίας μας.
Ο διαπληκτισμός μεταξύ του Μπορίς και της Αντρεά δεν αργεί να κορυφωθεί και ο Μπορίς οδηγώντας βιαστικά για να φύγουν χτυπά ελαφρά ευτυχώς την Υβόν (Υβόνη Μαλτέζου) που έχει έρθει με τον γιο της Έρικ (Χρήστος Κοντογεώργης) και την σύζυγό του Φρανσουάζ (Ραβίκα Σαουίς) να γιορτάσει τα γενέθλιά της. Η ατυχία του παράνομου ζευγαριού είναι ότι η Φρανσουάζ είναι παιδική φίλη της γυναίκας του Μπορίς. Ένα πολύπλοκο αστείο και σκληρό παιχνίδι εξουσίας θα ξεκινήσει με σοβαρές επιπτώσεις για όλους.
Εντυπωσιακό το σκηνικό της Τέτας Τσαβδαρίδου. Ένα κάμπριο αυτοκίνητο επί σκηνής, ένα τραπέζι ενός εστιατορίου με ένα ενυδρείο πίσω του, μια τουαλέτα, ένα παγκάκι.
Εξαιρετικά τα κοστούμια που υπογράφει η Βασιλική Σύρμα, λειτουργικοί οι φωτισμοί του Άγγελου Παπαδόπουλου και η ωραία μουσική που πλαισιώνει την παράσταση είναι του Τηλέμαχου Μούσα.
Ο πολυτάλαντος Μάνος Καρατζογιάννης αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία και σαν άλλος ανατόμος της ψυχής, έχοντας την ρέουσα μετάφραση του Γιώργου Αρχιμανδρίτη, διεισδύει βαθιά στο κείμενο εξορύσσοντας τα πολυεπίπεδα νοήματα του έργου και μας κάνει κοινωνούς γνώριμων ανθρώπινων συμπεριφορών που όλοι συναντάμε συχνά.
Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι εκπληκτικές.
Αληθινή, δυναμική, χειμαρρώδης η ερμηνεία της Φαίης Ξυλά χτίζει με μαεστρία τον ρόλο της Αντρεά, μιας γυναίκας στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Ο Παναγιώτης Μπουγιούρης πειστικότατος στον ρόλο του ενοχικού συζύγου, που τα θέλει όμως όλα δικά του: και την σύζυγο και την όμορφη ερωμένη. Σοβαρή, πειστική και μεστή η Ραφίκα Σαουίς. Ανέχεται την πεθερά της, ίσως για χάρη της αγάπης που τρέφει για τον άνδρα της. Βρίσκεται σε δίλημμα αν πρέπει να προστατεύσει την παιδική της φίλη μιλώντας της για την απιστία του συζύγου της. Ο Χρήστος Κοντογεώργης ενσαρκώνει άψογα με σκηνική άνεση τον γιο που πράγματι νοιάζεται και αγαπά την μητέρα του. Για το τέλος άφησα την μεγάλη μας ηθοποιό Υβόννη Μαλτέζου σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας, μιας ερμηνείας που αξίζει πολλά βραβεία. Απλώς συγκλονιστική.
«Απολαύστε όσο μπορείτε τα ωραία σας πόδια αγαπητή μου πριν επιβάλλει το κορμί τους θλιβερούς του νόμους» συμβουλεύει η Υβόν την Αντρεά. Η Υβόν που έζησε την ζωή της, φοβάται τα γηρατειά και τον θάνατο και η άνοια της χτυπά την πόρτα. Ίσως αυτό να είναι και το νόημα της ζωής: Να ζήσουμε το σήμερα, να αδράξουμε την μέρα, να απολαύσουμε την ζωή πριν μας πλησιάζει ο ίσκιος του θανάτου.
Μια παράσταση, ανατομία της ανθρώπινης ψυχής, διανθισμένη με χιούμορ. Θα γελάσετε αλλά συγχρόνως θα προβληματιστείτε. Για μένα αυτό σημαίνει καλό θέατρο.
Καλή σας θέαση!
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση κειμένου : Γιώργος Αρχιμανδρίτης
Σκηνοθεσία : Μάνος Καρατζογιάννης
Μουσική : Τηλέμαχος Μούσας
Σκηνικά : Τέτα Τσαβδαρίδου
Κοστούμια : Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί παράστασης : Άγγελος Παπαδόπουλος
Φωτογραφίες: Σπύρου Περιδιού
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Υβόννη Μαλτέζου ( Υβόν), Φαίη Ξυλά ( Αντρέα) , Παναγιώτης Μπουγιούρης ( Μπορίς) , Ραφίκα Σαουίς ( Φρανζουάζ) , Χρήστος Κοντογεώργης ( Ερίκ)
Επικοινωνία : Μαρία Τσολάκη