Πριν την ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου, που βρίσκεις όλες τις πληροφορίες σε λίγα λεπτά, στην Αθήνα γύρω στον Απρίλιο γινόταν κάθε χρόνο το ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ. Μια τετραήμερη γιορτή του τουρισμού. Όλοι οι νομοί της Ελλάδος έπαιρναν μέρος και διαφήμισαν την περιοχή τους. Κάθε χρόνο περίμενα την έκθεση με λαχτάρα. Σταματούσα σε όλα τα περίπτερα και «χόρταινα» Ελλάδα. Μια χρονιά σταμάτησα στο περίπτερο της Τήλου. Άγνωστο τότε δυστυχώς νησάκι για τους περισσότερους. Μια ευγενέστατη κοπέλα μου μίλησε για τις ομορφιές του νησιού της και για το μόνο μουσείο που διαθέτει με απολιθώματα από νάνους-ελέφαντες.
Ηθελα τόσο πολύ να πάω. Αλλά άγονη γραμμή. Δύσκολη η πρόσβαση τότε. Ήμουν στην Ρόδο όταν πληροφορήθηκα ότι συνδέθηκε με την Τήλο και μάλιστα μπορούσα να επιστρέψω στην Ρόδο αργά το βράδυ. Παίρνω το καράβι για την Τήλο μόνη μου. Περνάμε την πανέμορφη Χάλκη και μετά από ώρα το καράβι προσεγγίζει το λιμάνι της Τήλου.
Εγώ στο κατάστρωμα χάνομαι στην ομορφιά του μικρού αυτού νησιού. Λευκά σπιτάκια με μπλε παράθυρα και πόρτες σκαρφαλωμένα στα βράχια. Μου θύμισε περισσότερο Κυκλάδες, παρά Δωδεκάνησα.
Η Τήλος έχει έκταση 64 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται μεταξύ Χάλκης και Νισύρου.
Κατεβαίνω στο λιμάνι. Στα Λιβάδεια. Στην Ανατολική πλευρά του νησιού. Τέλος Μαίου. Κόσμος ελάχιστος. Μαζί μου κατέβηκαν και πολλοί τουρίστες από Ρόδο. Ρωτάω τους ντόπιους πως μπορώ να γνωρίσω το νησί. Δυστυχώς δεν είχαν αρχίσει κάποια δρομολόγια. Απογοητεύθηκα. Και τώρα σκέφθηκα βλέποντας τις πανέμορφες μπουκαμβίλιες; Τι κάνω τώρα;
Βλέπω να έρχεται ένα πούλμαν για να παραλάβει τους τουρίστες. «Είναι ναυλωμένο ειδικά για το γκρουπ», μου απαντά ο οδηγός. Δεν χάνω χρόνο, κατευθύνομαι στην ξεναγό. Της ζητώ να με πάρει μαζί της, πληρώνοντας το απαιτούμενο ποσό, εξηγώντας της ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να δω το νησί και θα έπρεπε να μείνω ως το βράδυ στο λιμάνι για να πάρω το πλοίο της επιστροφής για Ρόδο. Ήμουν τυχερή. Με δέχτηκε με χαρά και η ξενάγηση στο νησάκι αυτό μόλις είχε αρχίσει.
Ανεβαίνοντας για να πάμε στην πρωτεύουσα του νησιού, Το Μεγάλο Χωριό, αριστερά μας βρισκόταν το Μικρό Χωριό. Ένα ορεινό χωριό χτισμένο το 1800 περίπου, εγκαταλελειμμένο από τους κατοίκους του μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα χωριό φάντασμα. Γκρεμισμένοι τοίχοι και μόνο η εκκλησιά της Αγίας Ζώνης βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση μετά από αναστύλωση και ένα μοναδικό σπίτι που έχει μετατραπεί σε μπαράκι.
H Tήλος είναι ορεινό νησάκι. Απαγορεύεται εντελώς το κυνήγι. Έτσι είναι καταφύγιο για σπάνια είδη πουλιών. Υπάρχει πλούσια βλάστηση και πανέμορφα μονοπάτια για να περπατήσεις. Kάποια σε οδηγούν σε μικρές παραλίες.
Με περισσότερα από 100 είδη πουλιών, η Τήλος προσφέρεται σε όλους όσους αγαπούν τα πουλιά και την παρατήρησή τους. Την άνοιξη, το φθινόπωρο και το χειμώνα, η Τήλος θυμίζει καμβά καλλιτέχνη με τα έντονα χρώματα των αγριολούλουδων και τα άγρια βότανα στα βουνά και στις παραλίες. Ένας περίπατος στα διαμορφωμένα μονοπάτια της θα ανταμείψει τους λάτρεις της φύσης. Τους περιπάτους θα συνοδεύουν τα αρώματα του θυμαριού, του χαμομηλιού και του φασκόμηλου. Τα άγρια βουνά της ορθώνονται, έτοιμα να υποδεχτούν εκείνους που τους αρέσει η περιπλάνηση στους ορεινούς όγκους. Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, θέση παίρνουν ο ήχος των κυμάτων, η θέα του καταγάλανου Αιγαίου και η πεντακάθαρη θάλασσα για κολύμπι, ψάρεμα και ποικίλες δραστηριότητες (π.χ. wind–surfing).
Όσοι είναι δεμένοι με το παρελθόν, θα απολαύσουν περιπάτους στα παλιά μονοπάτια, όπου είναι διασκορπισμένες πολλές μικρές εκκλησίες που διατηρούν ακόμα τις τοιχογραφίες τους. Οι στριφογυριστοί κορμοί των βελανιδιών και των δέντρων της ελιάς ορθώνονται συχνά γύρω μας και φαίνονται να κρύβουν τα μυστικά του παρελθόντος. Τα μεσαιωνικά κάστρα στις κορυφές των ψηλότερων λόφων, μαγεύουν τους επισκέπτες που αποζητούν εξερεύνηση, χωμένη μέσα στην ιστορία.” Mας πληροφορεί ο Δήμος Τήλου σε διαφημιστικό του.
Μετά από λίγο φθάνουμε στο Μεγάλο Χωριό, την πρωτεύουσα του νησιού στο βόρειο μέρος . Ασβεστωμένοι πρόσφατα οι δρόμοι, μυρωδιές από λουλούδια. Στενά δρομάκια συνθέτουν μια μαγική εικόνα. Περπατώ στα δρομάκια του μικρού οικισμού και. ξεχνιέμαι, χάνομαι, ξεφεύγω από την σημερινή πραγματικότητα. Σαν να βρίσκομαι δεκαετίες πίσω. Απέριττα, πανέμορφα πετρόχτιστα σπίτια τραβούν την προσοχή μου.
Πηγαίνω στο Παλαιοντολογικό Μουσείο, και θαυμάζω τα ευρήματα από τους μοναδικούς προϊστορικούς ελέφαντες νάνους. Η εκκλησία του Ταξιάρχη είναι γοτθικού ρυθμού και από εκεί έχει μία πανέμορφη θέα. Υπάρχει το κάστρο του φρουρίου της Μεσσαρίας και το σπήλαιο Χαρκαδιό, όπου βρέθηκαν οι σκελετοί των νάνων ελεφάντων. Υπάρχουν πολλές εκκλησίες, ιδιωτικές οι περισσότερες. Όμορφο και παραδοσιακό το κτίριο του Δημαρχείου.
Συνεχίζουμε την διαδρομή μας από το Μεγάλο Χωριό για την Μονή του Αγίου Παντελεήμονα. Ο δρόμος απότομος, στενός, με στροφές, κοφτερά βράχια και δεξιά μου το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, να σου κόβει την ανάσα.
Μετά από περίπου 7 χιλιόμετρα αντικρίζω την Μονή σκαρφαλωμένη στον «Κρύαλλο», μια απόκρημνη βουνοπλαγιά στην Δυτική πλευρά του νησιού, σε ένα καταπράσινο τοπίο. Βρισκόμαστε 270μ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σε θέση απίστευτης μοναδικής ομορφιάς. Ιδρύθηκε στο σημείο αυτό από τον Ιερομόναχο Ιωνά Απίστευτης ομορφιάς το ξυλόγλυπτο τέμπλο. Το Μοναστήρι γιορτάζει στις 27 Ιουλίου και γίνεται τριήμερο πανηγύρι.
Το μεσημεράκι βρεθήκαμε πίσω στα Λιβάδια, στο λιμάνι. Στο βουνό, πάνω από το χωριό, δεσπόζει το Κάστρο της Αγιοσυκιάς, χτισμένο τον 14ο αιώνα. Υπάρχουν πολλές όμορφες ταβέρνες με νόστιμα φαγητά και φρέσκα ψάρια. Περπάτησα στον οικισμό και κατά μήκος της παραλίας. Το κτίριο του αστυνομικού τμήματος τραβάει την προσοχή μου στο λιμάνι. Η αρχιτεκτονική του θυμίζει έντονα την ιταλική κυριαρχία στο νησί (1912-1948).
Στα Λιβάδια, οι ντόπιοι μου είπαν να επισκεφθώ τις εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Νικολάου και της Αγίας Άννας.
Η Τήλος είναι ένα πανέμορφο νησάκι, με φυσικές ομορφιές, κρυφές μικρές παραλίες. Εύχομαι ο ανεξέλεγκτος τουρισμός, η μεγάλη ανοικοδόμηση, η έντονη διαφήμιση του νησιού να μην αλλοιώσει την τόση φυσική ομορφιά του
Θα ήθελα να καταφέρω να την ξαναεπισκεφθώ..