Τηλεφώνησε ο γιος σου των Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτας Σάντσεθ
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Το έργο των Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτας Σάντσεθ με τίτλο «Τηλεφώνησε ο γιος σου» (Ella se entera de todo) παρουσιάζεται στο Θέατρο Μικρός Κεραμεικός σε σκηνοθεσία Μαριτίνας Πάσσαρη.
Γνωρίζουμε τον Ιγνάθιο δελ Μοράλ και από άλλα έργα του, όπως «Το βλέμμα του μελαμψού άνδρα» (La mirada den hombre oscuro) του 1993 και ίσως έχετε παρακολουθήσει κι εσείς την γνωστή ισπανική ταινία του 2002 με τίτλο Los lunes al sol, η οποία απέσπασε πολλά βραβεία και διθυραμβικές κριτικές.
Το ελληνικό κοινό έχει αγαπήσει πολλά έργα Ισπανών συγγραφέων τα τελευταία χρόνια και φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλη άνθιση στην Ισπανική δραματουργία, καθώς το ελληνικό κοινό τα αγκαλιάζει και σημειώνουν μεγάλη επιτυχία στη χώρα μας.
Στο έργο τους αυτό οι δύο συγγραφείς θίγουν σοβαρά, σύγχρονα θέματα: Την μοναξιά της τρίτης ηλικίας, την νόσο Αλτσχάιμερ, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που έχουν την φροντίδα αυτών των ανθρώπων, τις δύσκολες σχέσεις παιδιών και γονέων.
Οι εποχές που οι γονείς έμεναν με την οικογένεια του παιδιού τους πέρασαν ανεπιστρεπτί. Οι έντονοι και αγχωτικοί ρυθμοί της ζωής των παιδιών, η αγωνία για την καθημερινότητα, οι μεγάλες αποστάσεις καθιστούν αδύνατη την συμβίωση με τους ηλικιωμένους γονείς. Και το χάσμα στις σχέσεις όλο και μεγαλώνει.
Τι γίνονται, όμως, οι ηλικιωμένοι γονείς μας; Προνοεί το κράτος για μία αξιοπρεπή διαβίωση; Ένα μεγάλο μέρος των ηλικιωμένων που έχουν την οικονομική δυνατότητα ζουν με μια άγνωστη γυναίκα που τους κρατά συντροφιά, μένει μαζί τους και τους φροντίζει.
Είμαστε όλα όσα έχουμε ζήσει. Είμαστε οι αναμνήσεις μας. Αν, όμως, χάσουμε τις αναμνήσεις μας, τότε ποιοι είμαστε; Τότε χρειαζόμαστε την αγάπη και την στοργή των ανθρώπων που ζήσαμε μαζί δύσκολες αλλά και ευτυχισμένες στιγμές. Των δικών μας ανθρώπων. Είναι, όμως, αυτό εφικτό;
Στο έργο μας δύο γυναίκες ζουν μαζί. Έχουν πολλά κοινά σημεία: Η Τζούλια, μητέρα ενός γιου που μένει στην Σουηδία εργάζεται ως φροντιστής της Τερέζας, μιας ηλικιωμένης γυναίκας που σταδιακά χάνει την μνήμη της. Έχει και η Τερέζα ένα γιο που τηλεφωνεί σχεδόν καθημερινά και μιλά με την Τζούλια, αλλά ποτέ δεν υπάρχει αρκετός χρόνος να μιλήσει ή να επισκεφθεί την μητέρα του, πιστεύοντας ίσως ότι δεν τον αναγνωρίζει, ενώ η Τερέζα με κινήσεις ανυπομονησίας θέλει να κρατήσει το ακουστικό και να ακούσει την φωνή του γιου της. Η Τζούλια, πάντα γελαστή, έχει δεθεί με την ηλικιωμένη Τερέζα, την φροντίζει με αληθινή αγάπη, της μιλά συνεχώς, της διηγείται ιστορίες ή τις κινηματογραφικές ταινίες που βλέπει. Η ηλικιωμένη ακούει, χαμογελά αμήχανα. Tην ημέρα των γενεθλίων της Τερέζας τής φορά ένα πανέμορφο φόρεμα, της φτιάχνει τα μαλλιά, αγοράζει γλυκό και περιμένουν τον γιο για να γιορτάσουν όλοι μαζί. Ένα επαγγελματικό ραντεβού εμποδίζει, όμως, τον γιο να επισκεφτεί την μητέρα του. Η Τερέζα γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι ο γιος δεν θα έρθει, έχει προνοήσει και της αγόρασε ένα πανέμορφο ζευγάρι παντόφλες, λέγοντας της ότι της έφερε το πρωί ο γιος της όταν αυτή κοιμόταν. Η Τερέζα δεν μιλά. Απλώς χαμογελά. Τι να συμβαίνει άραγε στο μυαλό της; Όταν ο γιος της Τζούλιας πηγαίνοντας για διακοπές μέσω Αθήνας με την σύζυγό του δεν βρίσκει χρόνο να περάσει ούτε μια μέρα με την μητέρα του, η Τζούλια δένεται ακόμη περισσότερο με την Τερέζα, καταλαβαίνοντας ότι έχουν κοινή μοίρα και θα ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους μαζί. Το τηλεφώνημα που περιμένουν μάλλον δεν θα έρθει ποτέ, γιατί και τα δύο παιδιά μοιάζουν να έχουν ξεφύγει από τις οικογενειακές ρίζες τους για δικούς τους προσωπικούς λόγους.
Η Μαριτίνα Πάσσαρη έχοντας σαν οδηγό την ρέουσα μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, (πόσο όμορφα ισπανικά έργα γνωρίσαμε μέσα από τις μεταφράσεις της), σκηνοθετεί με φαντασία και έμπνευση τον μονόλογο του Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτας Σάντσεθ . Μετατρέπει τον μονόλογο σε θεατρικό για δύο πρόσωπα. Προσθέτει όμορφες εικόνες και αναπάντεχες σκηνές και μας χαρίζει μία παράσταση που μας συγκινεί.
Τα όμορφα σκηνικά είναι της Ζωής Μολυβδά Φαμέλη και στην ίδια ανήκουν και οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί. Εξαιρετική η επιλογή της μουσικής από τον Στάθη Ιωάννου δημιουργεί μια νοσταλγική ατμόσφαιρα. Η κίνηση της Αλίκης Καζούρη μας χαρίζει συγκινητικές σκηνές.
Η Μαριλένα Μακρή είναι η ηλικιωμένη Τερέζα που κάθεται στην αναπηρική της καρέκλα. Η Μαριλένα Μακρή δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Παίζει με το βλέμμα της, τις σιωπές της, τις πνιχτές κραυγές της, το μειδίαμά της, τις κινήσεις του σώματός της. Η αγωνία, η ανυπομονησία ζωγραφίζεται στο πρόσωπό της, ανυπομονώντας να μιλήσει με τον γιο της. Είναι τόσο φυσική η ερμηνεία της που όλοι όσοι έχουν ζήσει κοντά σε έναν άνθρωπο με άνοια θα αναγνωρίσουν τη ζωή τους.
Η Μαριτίνα Πάσσαρη ενσαρκώνει άψογα την Τζούλια. Είναι γλυκιά, τρυφερή, κρύβει τα πραγματικά της αισθήματα ή ίσως και την απογοήτευσή της για την τροπή που πήρε η ζωή της. Είναι η προσωποποίηση της αγάπης και της καλοσύνης. Καταφέρνει με την ερμηνεία της να δώσει μία ευχάριστη νότα στην παράσταση.
Τι συμβαίνει, άραγε, στο μυαλό των ηλικιωμένων ανθρώπων που χάνουν σταδιακά τη μνήμη τους ή υποφέρουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ; Νιώθουν, άραγε, την απουσία των αγαπημένων τους και αν ναι, πόση θλίψη και εγκατάλειψη μπορεί να τους κάνει να νιώθουν αυτή η απουσία; Η παράσταση «Τηλεφώνησε ο γιος σου» των Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτας Σάντσεθ αντιμετωπίζει αυτά τα ερωτήματα με τεράστια τρυφερότητα και ευαισθησία και μας κάνει να αναλογιστούμε τις δικές μας συμπεριφορές απέναντι στους ηλικιωμένους.
Το έργο «Τηλεφώνησε ο γιος σου» των Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτας Σάντσεθ, σε πρωτότυπη σκηνοθεσία Μαριτίνας Πάσσαρη είναι ένα βαθιά συγκινητικό έργο που ακροβατεί ανάμεσα στο δράμα και στο χιούμορ. Ένα έργο που μας συγκινεί, μας κάνει να χαμογελάσουμε, να κλάψουμε, να προβληματιστούμε!
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Συγγραφέας: Ιγνάθιο δελ Μοράλ και Μαργαρίτα Σάντσεθ
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία/ δραματουργία: Μαριτίνα Πάσσαρη
Σκηνικά /Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά Φαμέλη
Πρωτότυπη μουσική /Ηχητικό περιβάλλον: Στάθης Ιωάννου
Κίνηση: Αλίκη Καζούρη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λένα Μπαμπασάκη
Βοηθός παραγωγής: Έφη Ψυχογιού
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Επικοινωνία: Νταίζη Λεμπέση
Παίζουν: Μαριλένα Μακρή, Μαριτίνα Πάσσαρη.
Θέατρο: Μικρός Κεραμεικός, Ευμολπιδών 13
