To Τάβλι του Δημήτρη Κεχαίδη
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Δεκαετία 1960. Ελλάδα της φτώχειας και της μετανάστευσης.
Μια αυλή κάπου στο Θησείο. Ο Κόλιας και ο Φώντας, παίζουν μια παρτίδα τάβλι. Οι ήχοι από τα ζάρια, μπερδεύονται με την μουσική του Καζαντζίδη. Τραγούδια ξενιτειάς και μετανάστευσης. Και όπως γίνεται συνήθως, πάνω σε μια παρτίδα τάβλι, αρχίζουν συζητήσεις επί συζητήσεων.
Ο Δημήτρης Κεχαίδης γεννημένος στα Τρίκαλα, σπούδασε νομικά και από φοιτητής ακόμη άρχισε να γράφει τα πρώτα του έργα. Εμφανίστηκε στο νεοελληνικό θέατρο το 1957 με τα έργα του «Παιχνίδια στις αλυκές» και «Μακρινό λυπητερό τραγούδι». Το «Τάβλι» και την «Βέρα» τα έγραψε το 1972. Παρουσίαστηκαν στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν και είναι το κλασσικό δίπτυχο που καθόρισε το νεοελληνικό θέατρο.
Οι δυο ήρωες μας είναι πρόσωπα λαϊκής καταγωγής, μεσήλικες, αποτυχημένοι, οραματίζονται παράδεισους που δεν έρχονται, βιώνοντας ένα μίζερο παρόν. Αφελείς, πονηροί, τραγικοί, κωμικοί.
Ο Φώντας ένας άνθρωπος της πιάτσας, αποτυχημένος σκαρφίζεται το «μεγάλο κόλπο» που θα τους βγάλει από την λασπωμένη αυλή τους. Το κόλπο στο μυαλό του είναι τέλειο, το βλέπει μπροστά του ζωντανό, υλοποιημένο. Αλλά υπάρχει το εμπόδιο των χρημάτων. Πως μπορεί χωρίς χρήματα να ναυλώσει πλοίο, να πάνε στην Αφρική να φέρουν μαύρους στην Ελλάδα, να δουλεύουν αυτοί για ένα κομμάτι ψωμί και αυτός να πλουτίζει. Και να γίνει ο Ένας, ο Μέγας; Με τις αυτοκινητάρες του και τις βιλάρες του.
O Kόλιας, γαμπρός του Φώντα, αντιστασιακός υπό αμφισβήτηση, άνεργος ονειρεύεται να εκδώσει ένα βιβλίο για τον αντιστασιακό του αγώνα. Χρήματα δεν υπάρχουν δυστυχώς.
Το τρίτο πρόσωπο στο έργο, που δεν εμφανίζεται επί σκηνής, είναι η γυναίκα του Κόλια και αδελφή του Φώντα. Η Καλλιόπη. Το δόλωμα που θα χρησιμοποιήσει ο Φώντας για να «αρπάξουν» χρήματα από έναν πλούσιο ηλικιωμένο που του αρέσει η Καλλιόπη. Κανένας ηθικός φραγμός. Πτώση ηθικών αξιών παρατηρείται πάντα σε εποχές απελπισίας και φτώχειας.
Το αριστουργηματικό μονόπρακτο του Κεχαίδη είναι τόσο τρομακτικά προφητικό και επίκαιρο. Περιγράφει και ζωγραφίζει με τόσο έντονα χρώματα τον Έλληνα του τότε και δυστυχώς προφητικά και τον Έλληνα του σήμερα. Ο νεοέλληνας αεριτζής και κομπιναδόρος. Σκέφτεται την μεγάλη κομπίνα που θα του εξασφαλίσει την οικονομική και κοινωνική του άνοδο.
Το κλασσικό αυτό έργο με τη ρεαλιστική γραφή και την εξαιρετική πλοκή αγαπήθηκε από κοινό, σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Είναι το πιο πολυπαιγμένο νεοελληνικό έργο. Κάθε φορά που το βλέπω, το βρίσκω πιο φρέσκο, πιο επίκαιρο. Οι διάλογοι είναι τόσο γνήσιοι, αληθινοί, ξεκαρδιστικοί, προκαλώντας το γέλιο αλλά συγχρόνως και μια βαθειά μελαγχολία.. Ο Κεχαίδης έχει δημιουργήσει έναν καθρέπτη και όλοι μας βλέπουμε να καθρεφτίζονται μέσα του γνώριμα μας πρόσωπα, ή γιατί όχι και κάποια δικά μας ενδόμυχα όνειρα.
Στο Θέατρο Faust o Πέρης Μιχαηλίδης, σκηνοθετεί χωρίς περιττά φτιασίδια, χωρίς πρόσθετες παρεμβάσεις τόσο στο κείμενο όσο και στο ύφος των ηρώων και πατώντας μοναδικά πάνω στο κείμενο, παρουσιάζει μια εξαιρετική παράσταση, δίνοντας έμφαση και στο ρατσιστικό, αλλά και στο ταξικό πρόβλημα. Χωρίς φανταχτερά σκηνικά, με βοηθό και σύμμαχο τις θαυμάσιες ερμηνείες δύο καταξιωμένων ηθοποιών μας, του ιδίου και του Φίλιππα Σοφιανού, οι ερμηνείες των οποίων είναι απόλυτα δεμένες μεταξύ τους. Εξαιρετική η μεταξύ τους χημεία. Παίζουν αριστοτεχνικά την «παρτίδα» τους, με αφοπλιστική απλότητα, δυναμικότητα, σκηνική άνεση.
Ο Πέρης Μιχαηλίδης – μεγάλο και δυνατό κεφάλαιο στο θέατρό μας- κρατά τον ρόλο του Φώντα και είναι τόσο αληθινός σαν κομπιναδόρος, αεριτζής νεοέλληνας. Ο τόνος της φωνής του, οι «μάγκικες» κινήσεις του σώματός του, οι εκφράσεις του. Καίριος, δυναμικότατος, πειστικότατος. Τόσο αφοπλιστικά φυσικός, τόσο οικείος. Δυνατή και η σκηνή του κουρέματος.
«Το πουλί πετάει μία φορά. Το πυροβόλησες; Όχι; Μένεις για πάντα φτωχός»
Ο Φίλιππος Σοφιανός είναι ο Κόλιας. Ο κολλητός, αλλά και γαμπρός του Νώντα. Φωνακλάς, νταής, χαρακτηριστικός τύπος του Έλληνα της δεκαετίας του 60. Δεν θέλει να δεχθεί την άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται και αντιδρά με φωνές και βρισιές. Τελικά υποκύπτει στο δέλεαρ του χρήματος και δίνει την συγκατάθεσή του να μείνει η γυναίκα του στο σπίτι του πλούσιου ηλικιωμένου. Ο ρόλος του έχει πολλές ψυχολογικές εναλλαγές στις οποίες ανταποκρίνεται με μια δυναμική ερμηνεία.
Το “Τάβλι” μετά την πολύ πετυχημένη περιοδεία του πέρσι το Καλοκαίρι στην Μεσσηνία, παίχτηκε τον περασμένο Χειμώνα στο Θέατρο Faust και επαναλαμβάνεται στον ίδιο χώρο για λίγες ακόμη παραστάσεις.
Ίσως όλη η ζωή μας να είναι μια παρτίδα τάβλι. Σε άλλους φέρνει εξάρες και σε άλλους ντόρτια και δυάρες.
Mια παράσταση που σας προτείνω ανεπιφύλακτα να δείτε. Καλή σας θέαση.
Ταυτότητα της παράστασης
Σκηνοθεσία: Πέρης Μιχαηλίδης
Παίζουν:
Κόλιας: Φίλιππος Σοφιανός
Φώντας: Πέρης Μιχαηλίδης
Φωτογράφιση: Κατερίνα Αρβανίτη
Προβολή-επικοινωνία: Νατάσα Παππά
Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά
