Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Ο Συλλέκτης είναι το πρώτο μυθιστόρημα του John Fowles, που τον καθιέρωσε ως έναν από τους κορυφαίους σύγχρονους πεζογράφους. Πρόκειται για ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα.
O Tζων Ρόμπερτ Φώουλς είναι Άγγλος λογοτέχνης (31/3/1926 – 5/11/2005). Κινούνταν ανάμεσα στον μοντερνισμό και τον μεταμοντερνισμό. Στα γραπτά του έχει επηρεαστεί από τους Ζαν-Πωλ Σαρτρ και Άμπερτ Καμύ.
Άρχισε να γράφει τον Συλλέκτη (The Collector) στα τέλη του 1960. Μετά την ολοκλήρωση του βιβλίου του, το δούλεψε για έναν ακόμη χρόνο. Τελικά το βιβλίο εκδόθηκε το 1963.
Το 1965 διασκευάστηκε και γυρίστηκε η ομώνυμη κινηματογραφική ταινία από τον William Wyler, με τους Terrence Stamp και την Samantha Eggar.
Στο θεατρικό πολυχώρο Vault παίζεται η παράσταση σε μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία Μαριλένας Παναγιωτοπούλου και σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι. Το έργο είχε πρωτοπαρουσιαστεί στην Ελλάδα το 2001 με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και την Μαρίνα Καλογήρου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη.
Η σκηνή του θεάτρου Vault είναι γεμάτη γλάστρες με φυτά. Ανάμεσα έχουν τοποθετηθεί διαφανείς προθήκες με συλλογές από πολύχρωμες πεταλούδες και στο κέντρο ένα μικρό διάφανο κλουβί – φυλακή. Το σκηνικό ανήκει στον Γιώργο Λύντζερη.
O Frederick Clegg, τραπεζικός υπάλληλος, με ταπεινή καταγωγή είναι συλλέκτης πεταλούδων. Ξαφνικά κερδίζει στην λοταρία ένα υπέρογκο ποσό. Εγκαταλείπει την δουλειά του και αγοράζει ένα τεράστιο απομονωμένο σπίτι στην εξοχή. Από καιρό παρακολουθούσε την όμορφη Μiranda. Μια κοπέλα με αριστοκρατική καταγωγή και φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών. Στο απόμερο αυτό σπίτι του με τον όμορφο κήπο αιχμαλωτίζει την Μιράντα πιστεύοντας ότι θα μπορέσει να την κάνει να τον ερωτευτεί.
Το κείμενο έχει ένταση, αγωνία, σασπένς, τραγικές κορυφώσεις, ψυχολογικές εντάσεις, τις οποίες ανέδειξε με μοναδική δεξιοτεχνία ο σκηνοθέτης Ένκε Φεζολλάρι. Κάνει μια καταβύθιση στις σκοτεινές και δαιδαλώδεις διαδρομές ενός ιδιόρρυθμου και αρρωστημένου μυαλού, με έντονες ψυχικές αυξομειώσεις. Ο ίδιος έχει την επιμέλεια της υπέροχης μουσικής, που αρχίζει από όπερα και καταλήγει σε country. Oι έντονες αυξομειώσεις του ήχου, δημιουργούν στον θεατή μία ένταση. Σε αυτό βοηθούν και οι πολύ χαμηλοί φωτισμοί του.
Ο νεαρός Φρέντερικ αφήνει την συλλογή άψυχων αντικειμένων και καταπιάνεται εμμονικά με την συλλογή έμψυχων. Η Μιράντα είναι η πιο λαμπερή πεταλούδα της συλλογής του. Ή μήπως όχι μόνο η Μιράντα;
Αρχικά φέρεται ευγενικά, με τρυφερότητα και αγάπη στην αγαπημένη του Μιράντα. Είναι γλυκός, περιποιητικός, φαίνεται ερωτευμένος μαζί της και χωρίς να το καταλάβουμε, τολμώ να πω ότι μας γίνεται συμπαθής. Η Μιράντα αναστατωμένη, ανήσυχη, προσπαθεί να «πάει με τα νερά» του. Μας ξεγελά ότι αναπτύσσεται το σύνδρομο της Στοκχόλμης. Το ψυχολογικό δηλαδή φαινόμενο κατά το οποίο ο όμηρος εκφράζει θετικά συναισθήματα προς τον απαγωγέα του. Αυτή όμως προσπαθεί να βρει τρόπο να απελευθερωθεί, να βρει τρόπους να διαπραγματευθεί την απελευθέρωσή της. Συνεχώς αλλάζει τρόπους τακτικής, χωρίς φανερό αποτέλεσμα.
Μια διαμάχη αρχίζει ανάμεσα στις διαφορετικές επιθυμίες και επιδιώξεις θύτη και θύματος.
Παιδικά τραύματα που στιγμάτισαν την ζωή του Φρέντερικ βγαίνουν στην επιφάνεια. Μένοντας από πολύ μικρός μόνος στη ζωή, μεγάλωσε με την θεία του και την ανάπηρη ξαδέλφη του. Δεν μπόρεσε ποτέ να ενταχτεί κοινωνικά. Η διαφορά των κοινωνικών τάξεων θύτη και θύματος είναι ολοφάνερη.
Ο συλλέκτης είναι μία παράσταση που απαιτεί υψηλές υποκριτικές ικανότητες, τις οποίες διαθέτουν και οι δύο πρωταγωνιστές.
Τρομακτικές οι ψυχολογικές μεταπτώσεις του Γιώργου Παπαπαύλου. Αρχικά ήρεμος, χαμηλών τόνων, ευγενικός μας ξεγελά. Με την ροή της παράστασης γίνεται αμήχανος, νευρικός, η ψυχολογικά διαταραγμένη προσωπικότητα του μας τρομάζει. Το μάτι του θολώνει, όπως θολώνει και το μυαλό του. Υπερδραστήριος, εκδικητικός, κακός, αντικοινωνικός, εμμονικός. Δυνατή ερμηνευτική δεινότητα και σκηνική παρουσία του Γιώργου Παπαπαύλου που εντυπωσιάζει.
Η Πολυξένη Μυλωνά είναι φοβισμένη, εύθραυστη, ευαίσθητη, με την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της και μηχανεύεται τρόπους διάσωσής της. Μας εκπλήσσει με την ερμηνεία της.
Είναι ο Φρέντερικ ένας ψυχικά άρρωστος ή είναι ένας αρρωστημένος serial killer;
Mια παράσταση που μου άρεσε πάρα πολύ. Φεύγοντας βγήκα από το θέατρο προβληματισμένη για το πού μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο η ψυχική ασθένεια.
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση – Δραματουργική Επεξεργασία: Μαριλένα Παναγιωτοπούλου
Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Σκηνικά- Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Δραματολόγος: Ναταλί Μηνιώτη
Μουσική Επιμέλεια: Ένκε Φεζολλάρι
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δάφνη Λιανάκη
Βοηθός Σκηνογράφου: Ανθή Παρασκευά – Βελουδογιάννη
Επιστημονική Σύμβουλος – Εγκληματολόγος: Κάτια Σωτηρίου
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Παραγωγή: Red Moonlight Productions
Ερμηνεύουν: Γιώργος Παπαπαύλου, Πολυξένη Μυλωνά