Το ΕΜΠΟΡΙΟ σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Η Ομάδα Ανδρομέδα ήρθε για Τρίτη φορά να αφυπνίσει συνειδήσεις, να μας βγάλει βίαια από την βολή μας, να ταρακουνήσει τα νερά, να μας προβληματίσει. Στο τρίτο έργο τους ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ θίγουν με ωμό, σκληρό τρόπο το σύγχρονο δουλεμπόριο ανθρώπων, τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, τα θύματα trafficking, την νέα τάξη πραγμάτων.
Ας γνωρίσουμε όμως πρώτα την Θεατρική Ομάδα «Ανδρομέδα», που δημιουργήθηκε από τέσσερις γυναίκες. Την Φανή Γρύλλη, την Ντίνα Κούκου, την Σοφία Ρούβα και την Αναστασία Τσούτση. Η Ομάδα αποφάσισε μέσω της τέχνης, όπως αναφέρεται στο καλαίσθητο πρόγραμμα της παράστασης, μέσω αυτού που σπούδασαν και τις ένωσε, να προσέχουν και να εμμένουν στο ερέθισμα μιας πληροφορίας. Η Ομάδα καταπιάνεται με κοινωνικοπολιτικά θέματα της εποχής. Ιστορίες, γεγονότα, μαρτυρίες. Ασχολούντααι με την εξάπλωση του ρατσισμού, την φυλετική ανισότητα, τον σεξισμό, την οποιαδήποτε καταπίεση της διαφορετικότητας και πολλά άλλα θέματα. Με λίγα λόγια καταπιάνονται με την καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γνώρισα την Ομάδα στο δεύτερο έργο της «Κατανόησε με ή καταβρόχθισέ με», όπου ακούσθηκαν μαρτυρίες παιδιών απ’ όλο τον κόσμο για την κακοποίηση και την καταπίεση των δικαιωμάτων τους. Ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία.
Παγκόσμια πανδημία είναι και η Εμπορία Ανθρώπων
Στο φετινό τους έργο μεταφέρονται σε ένα κοντινό μέλλον, όπου η κλιματική αλλαγή έχει αλλοιώσει δραματικά τον πλανήτη, με αποτέλεσμα το Οικουμενικό Κράτος να λειτουργεί εντελώς παρεμβατικά, ελέγχοντας τα πάντα, τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει ζωή του κάθε πολίτη, διατυμπανίζοντας ότι έτσι εξασφαλίζει την «προστασία» και την «ευημερία» του κοινωνικού συνόλου.
Οι πολίτες έχουν χωριστεί σε συστημικούς και έξω-συστημικούς. Όσοι δεν είναι χρήσιμοι στο Οικουμενικό Κράτος, δηλαδή όσοι δεν είναι υγιείς, παραγωγικοί πολίτες ή όσοι δεν συμμορφώνονται με τις νέες συνθήκες, απομακρύνονται σε υπόγεια στρατόπεδα-πόλεις. Σ’ αυτά τα στρατόπεδα δεν υπάρχει καμιά επικοινωνία με τον έξω κόσμο πέραν των ειδικών φρουρών που ασχολούνται με την μεταφορά των «καινούργιων» ή την τιμωρία και τον σωφρονισμό των υπαρχόντων.
Έξι άνθρωποι, διαφορετικοί μεταξύ τους, θα βρεθούν και θα συγκατοικήσουν εξαναγκαστικά σε έναν από τους υπόγειους θαλάμους του στρατοπέδου-πόλη, κουβαλώντας ο καθένας και μια διαφορετική ιστορία/μαρτυρία για το πώς ο άνθρωπος μπορεί να γίνει αντικείμενο εμπορευματοποίησης, να υπάρξει θύμα του trafficking. Έξι άνθρωποι ζουν κάτω από τον απόλυτο έλεγχο του συστήματος. Ζουν σαν απόκληροι. Δεν έχουν σημασία τα ονόματά τους. Αν είναι ο Λουκάς, ο Μάρκος, ο Χαναάν, η Άννα, η Μάρθα και η Μιργιάνα. Σημασία έχει ότι ήταν (ναι χρησιμοποιώ αόριστο) άνθρωποι που διάφοροι λόγοι τους οδήγησαν να γίνουν θύματα του trafficking. Να μπλεχτούν στα πλοκάμια του και να μην μπορούν να ξεφύγουν.
Έξι καταπληκτικοί ηθοποιοί μας διηγούνται τις ανατριχιαστικές ιστορίες των ηρώων μας, την απόρριψη, την σεξουαλική καταπίεση που έζησαν στην προηγούμενη καθημερινότητά τους. Και τώρα δέσμιοι ενός συστήματος που «πετά στα σκουπίδια» στην κυριολεξία τους μη υγιείς, κατά την γνώμη της, τους ανθρώπους που τους χρησιμοποίησε και τώρα της είναι άχρηστοι ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, χωρίς να αντικρίζουν το φως του ήλιου. Προαυλίζονται αραιά και που. Μαθαίνουν από τους νεοαφιχθέντες στα υπόγεια τι γίνεται στον «πάνω» κόσμο. Υποσιτίζονται, κοιμούνται σε βρώμικα στρώματα. Ζουν; Θα σκύβουν πάντα το κεφάλι; Ή θα διεκδικήσουν τα αυτονόητα; Tην τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Κάθε επανάσταση πάντα έχει και τα θύματά της.
Μη γυρνάς την πλάτη – Μάθε την αλήθεια – Μη μένεις αμέτοχος σε μια άρρωστη πόλη.
Η συγγραφή του έργου και η σύνθεση των κειμένων ανήκουν στον Κοραή Δαμάτη τον σκηνοθέτη της παράστασης και στη «Θεατρική Ομάδα Ανδρομέδα», μετά από πολύμηνη έρευνα που έγινε. Το trafficking, εμπορία ανθρώπων, παίρνει τρομακτικές διαστάσεις στη σημερινή εποχή. Αποτελεί την πιο κερδοφόρα παράνομη επιχείρηση μετά τα ναρκωτικά και το παράνομο εμπόριο όπλων. Άνθρωποι που πέφτουν στην καλοφτιαγμένη παγίδα που τους στήνουν οι «επιτήδειοι» και μετά από φόβο σιωπούν, υπομένουν. Εμπορία ανθρώπων σε όλες της μορφές της.
Εξαιρετική και ιδιαίτερη η σκηνοθετική προσέγγιση του Κοραή Δαμάτη σε ένα θέμα που δυναμιτίζει τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Ευρηματική σύλληψη οι μαγνητοφωνημένες φωνές γνωστών ηθοποιών που μας ενημέρωναν για τα παγκόσμια στατιστικά στοιχεία. Ακούσαμε ότι τα θύματα του trafficking παγκοσμίως είναι δυόμισι εκατομμύρια άνθρωποι. Ακούσαμε και πολλές ανατριχιαστικές ανακοινώσεις, που μας προβληματίζουν πολύ σοβαρά. Παρακολουθούμε ένα θεατρικό-ντοκυμαντέρ.
Μπαίνοντας στην αίθουσα του Θεάτρου ΡΑΝΤΑΡ, όπου παίζεται η παράσταση, τα σκηνικά του Παύλου Ιωάννου, προκαλούν το δέος μου και με προδιαθέτουν για την παράσταση που θα παρακολουθήσω. Σκουπίδια, βρώμικα στρώματα, ράντσα, χάρτινα κιβώτια. Το σκηνικό αποτελείται από δύο επίπεδα που τα ενώνει μια σκάλα. Και στο επάνω μέρος διέκρινα την πάνινη κούκλα από το προηγούμενο έργο της Ομάδας. Τα ρούχα των ηθοποιών, βρώμικα, σκισμένα, σκονισμένα, κουρελιασμένα δημιουργούν μία γκροτέσκο ατμόσφαιρα. Άνθρωποι απόκληροι της κοινωνίας και σκουπίδια. Μοναδικοί οι φωτισμοί. Και μετά το απόλυτο σκοτάδι επικρατεί σε αυτό το δυστοπικό καταφύγιο ψυχών. Ιδιαίτερο το μακιγιάζ και οι κομμώσεις.
Οι έξι ηθοποιοί της παράστασης (Φανή Γρύλλη, Ντίνα Κούκου, Απόστολος Μπαχαρίδης, Σοφία Ρούβα, Αναστασία Τσούτση, Νεκτάριος Φαρμάκης) είναι μία καλοδουλεμένη ομάδα ικανότατων ηθοποιών. Οι ερμηνείες τους είναι συγκλονιστικές, μοναδικές σαρωτικές, πληθωρικές. Δεν θα ήθελα να τους αναφέρω έναν ένα γιατί δρουν και «παίζουν» σαν ομάδα. Θα σας πω μόνο ότι είναι ερμηνείες που δεν θα ξεχαστούν. Δεν υποδύονται τους ήρωες μας, βλέπουμε επί σκηνής τους ίδιους τους ήρωες να μας διηγούνται τις περιπέτειές τους.
Μια παράσταση γροθιά στο στομάχι. Μια βόμβα στον καθωσπρεπισμό της κοινωνίας μας, που βλέπει, δεν μιλά. Μόνο κρίνει. Μια παράσταση κοινωνικής αφύπνισης. Ένα έργο δυναμίτης, που πρέπει να αντέξεις να το δεις. Για να αφυπνιστούμε.
Παρακολούθησα το ΕΜΠΟΡΙΟ στην τελευταία παράσταση σε ένα θέατρο γεμάτο. Εύχομαι και ελπίζω να υπάρξει και συνέχεια!
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Συγγραφή έργου/σύνθεση κειμένων: Κοραής Δαμάτης & Θεατρική Ομάδα Ανδρομέδα
Σκηνοθεσία – Σχεδιασμός φωτισμών: Κοραής Δαμάτης
Σκηνικά – κοστούμια: Παύλος Ιωάννου
Παίρνουν μέρος αλφαβητικά: Φανή Γρύλλη, Ντίνα Κούκου, Απόστολος Μπαχαρίδης, Σοφία Ρούβα, Αναστασία Τσούτση, Νεκτάριος Φαρμάκης
Ακούγονται οι φωνές (αλφαβητικά): Κοραή Δαμάτη, Μιχάλη Καλαμπόκη, Περικλή Μοσχολιδάκη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Μαίρη Σταυρακέλλη, Μαρία Φιλίππου
Φωτογραφίες παράστασης: Χρήστος Κοτσιρέας
Trailer παράστασης: Θωμάς Παλυβός
Με την υποστήριξη του Γραφείου του Εθνικού Εισηγητή, κ. Ηρακλή Μοσκώφ, για την καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, του Υπουργείου Εξωτερικών
