Της Βίβιαν Μητσάκου
Πρωτότυπη και έξυπνη η ιδέα των Δημήτρη Καρατζιά και Μάνου Αντωνιάδη να παρουσιάσουν στο θεατρόφιλο κοινό τους επτά μονολόγους για σπουδαίους άνδρες, μέσα από την ματιά της μητέρας τους. Επτά σκηνοθέτες, επτά παραστάσεις, στηριγμένες πάνω σε επτά βιογραφίες. Επτά μάνες μιλάνε για τους γιους τους. Επτά γυναίκες ηθοποιοί παρουσιάζουν επτά μονολόγους απλών γυναικών που μιλάνε για τα παιδιά τους, που εμείς γνωρίσαμε ως άντρες σπουδαίους και διακεκριμένους, που έλαμψαν με την προσωπικότητα, το έργο, την ευφυΐα, το ταλέντο, την τέχνη ή την επιστήμη τους (Καβάφης, Μάντζαρος, Σολωμός, Συγγρός, Μακρυγιάννης, Ψυχάρης, Μέγας Αλέξανδρος). Επτά σημαντικοί άντρες του παρελθόντος που η ζωή και το έργο τους παραμένει ακόμα πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους, μέσα από μια γυναικεία ματιά.
Απόψε θα παρακολουθήσω τον μονόλογο «Ο Γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος» της Χρύσας Σπηλιώτη σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου, με πρωταγωνίστρια την Χρύσα Σπηλιώτη στο ρόλο της Ρεγγίνας Μάντζαρου.
Η Ρεγγίνα στέκει εκεί μέσα στην ολόχρυση κορνίζα του τάφου της. Όλο σκέρτσο, νάζι και αινιγματικά χαμόγελα. Ξαφνικά πετάγεται έξω. Θέλει να μας πει πολλά. Ξαναγεννιέται για λίγο και αρχίζει να μας διηγείται την ιστορία του γιου της, του γνωστού-άγνωστου Νικόλαου Μάντζαρου, που γνωρίζουμε μόνο σαν συνθέτη του εθνικού μας ύμνου και για την πασίγνωστη «Ξανθούλα» του. Θέλει να μας πει την ιστορία της οικογένειά της, την προσωπική της μοναξιά, ιστορίες για τον άπιστο σύζυγό της, την φλόγα της επανάστασης που ανάβει σιγά – σιγά.
Κέρκυρα. 1795. Η νεαρή Ρεγγίνα Τουρίνη Μάντζαρου, ποιήτρια και μουσικός, παντρεμένη με τον αριστοκρατικής καταγωγής δικαστή, Ιάκωβο Xαλικιόπουλο Μάντζαρο, αποκτά το τρίτο της παιδί. Είναι αγόρι. Ο Νικόλαος Μάντζαρος. Ο Νικολέτος της. Tα δύο προηγούμενα παιδιά της, την Ιωάννα και την Αντζολέτα Ροζίνα, δεν τα χάρηκε. Η πεθερά της η οποία την αντιπαθούσε είχε αναλάβει να διαπαιδαγωγήσει η ίδια τα δυο νεαρά κορίτσια.
«Το να μορφώνεις γυναίκα, είναι σα να δίνεις ξουράφι στα χέρια της μαϊμούς».
Η Ρεγγίνα Μάντζαρου μέσα από την διήγησή της μας οδηγεί σε μονοπάτια γεμάτα φωτιά. Πάνω στο ηφαίστειο της Γαλλικής και της Ελληνικής επανάστασης. Βρισκόμαστε στην Κέρκυρα, πρωτεύουσα των Ιονίων νήσων όπου εναλλάσσονται οι ξένοι κατακτητές.
Οι Επτανήσιοι δεν νιώθουν ακόμα Έλληνες, η κουλτούρα και οι επιρροές είναι καθαρά δυτικές και οι αριστοκράτες συνεργάζονται ποικιλοτρόπως με τον εκάστοτε δυνάστη. Ο Μάντζαρος όχι μόνο ανήκει στην αριστοκρατική τάξη αλλά μετέχει και έμμεσα στις εκάστοτε κυβερνήσεις σαν γραμματέας του Γενικού Εισαγγελέα του Κράτους που είναι ο πατέρας του.
Η μητέρα του προσπαθεί να εμφυσήσει τον γιο της την αγάπη για την μουσική, για την ζωή, αψηφώντας τις δυσκολίες που συναντά μέσα σε μια πολύ συντηρητική κοινωνία. Γίνεται η πρώτη του δασκάλα στο πιάνο.
Ο Μάντζαρος γράφει για πρώτη φορά στην ιστορία ελληνική όπερα, συνδέεται φιλικά με τον Διονύσιο Σολωμό μελοποιεί πάρα πολλά ποιήματά του, ο ένας πλάθει τον άλλον και η εποχή και τους δυο. Φιλόδοξος, αρχικά διψάει για καταξίωση, η διεθνής καριέρα τον καλεί μα εκείνος τελικά αρνείται τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Ωδείο της Νάπολης και εργάζεται αποκλειστικά στην Κέρκυρα. Όλη του τη ζωή δηλώνει ερασιτέχνης –γιατί για έναν αριστοκράτη είναι ντροπή να ασχολείται επαγγελματικά με τις Τέχνες – και δεν δέχεται ποτέ χρήματα για τη μουσική. Συνθέτει ασταμάτητα αφήνοντας τεράστιο έργο –σχεδόν άγνωστο στο πλατύ κοινό με εξαίρεση τον Ύμνο. Διδάσκει ακαταπόνητα πλάθοντας καλλιτέχνες διεθνούς φήμης, δημιουργεί τη Φιλαρμονική ορχήστρα της Κέρκυρας .
«Εγώ το μόνο που ‘κανα ήτανε να τον αφήνω λεύτερο να χαίρεται, μέχρι τσι πατουσίτσες του».
Το κείμενο είναι της Χρύσας Σπηλιώτη. Ένα κείμενο ποιητικό, γεμάτο πολύχρωμες εικόνες, μεστό, γεμάτο πάθος και αγάπη για την ζωή. Ένα κείμενο συγκινητικό, που εναλλάσσει την συγκίνηση με το χαμόγελο και το χιούμορ. Μέσα από τις σελίδες του περνά και η ιστορία ολόκληρη των Επτανήσων. Η Χρύσα Σπηλιώτη έχει σκύψει με πολύ μεγάλο σεβασμό στη ζωή του μεγάλου μας μουσουργού και της ως τώρα άγνωστης ζωής της μητέρας του. Άγνωστες πτυχές έρχονται στην επιφάνεια.
Η σκηνοθεσία του Αυγουστίνου Ρεμούνδου είναι ανάλαφρη κα ουσιαστική. Κατορθώνει να περάσει μπροστά από τα μάτια μας σαν κινηματογραφική ταινία μια προσωπική ιστορία και μια ταραγμένη εποχή των Επτανήσων . Εικόνες περνούν «από μπροστά» μου και αισθάνομαι ότι ζω την Κέρκυρα του δεκάτου ενάτου αιώνα, με τις χαρές και τις πίκρες της, τον πόθο για ελευθερία.
Μία τεράστια χρυσή κορνίζα δεσπόζει στην σκηνή και στην άκρη της κρέμονται λουλούδια, που αλλάζουν χρώμα, χάρη στους υπέροχους φωτισμούς του Βαγγέλη Μούντριχα. Άκρως θεατράλε το σκηνικό της Τόνιας Αβδελοπούλου.
Υπέροχη μουσική από άριες που έχει μελοποιήσει ο Νικόλαος Μάντζαρος, αιχμαλωτίζει ευχάριστα την ακοή μας. Η μουσική επιμέλεια- επεξεργασία ανήκει στο Νικόλα Καρίμαλη.
Η Χρύσα Σπηλιώτη έχει μια τεράστια υποκριτική δεινότητα. Μας γοητεύει, μας καθηλώνει με την απίστευτης ομορφιάς σκηνική της παρουσία. Χορεύει, σιγοτραγουδάει, θυμώνει, χαμογελάει, μεταπηδά από την συγκίνηση στο χιούμορ, χρησιμοποιώντας το κερκυραϊκό ιδίωμα, το οποίο σαν γάργαρο νερό, κάνει το κείμενο πιο απολαυστικό. Έχει μία παιδική αφέλεια, έναν αυθορμητισμό. Η τρυφερότητα της μάνας για το παιδί της, που φαίνεται και στα μάτια της ακόμη, με συγκινεί. Ακόμη και η απογοήτευσή της, όταν ο γιος απομακρύνεται από κοντά της, έχει μια γλυκύτητα. Δεν βαρυγκωμάει. Το παιδί της νοιάζεται. Επιθυμεί να είναι μόνο ευτυχισμένο.
Ερμηνεύει και όλα τα πρόσωπα που αναφέρονται στο κείμενο. Τον καταπιεστικό, άπιστο, τσιγκούνη για την οικογένεια, αλλά απλοχέρη για τις ερωμένες του σύζυγό της, την δεσποτική πεθερά της. Βλέπουμε τον γλυκό επαναστάτη Άγγελο που τις θυμίζει ότι είναι ακόμη γυναίκα ερωτεύσιμη, ακούμε τα βήματά της να αντηχούν στα στενά καντούνια της Κέρκυρας, καθώς τρέχει, θέλοντας να απομακρυνθεί έστω για λίγο, από το σπίτι που την πνίγει. Χαιρόμαστε το καρναβάλι, σαν να είμαστε εκεί.
Το φόρεμά της απλό, αλλά εντυπωσιακό και αρχοντικό, με την ίδια τσάντα να το συνοδεύει. Δημιουργία της Τόνιας Αβδελοπούλου.
Μια ξεχωριστή παράσταση, με μία απολαυστική Χρύσα Σπηλιώτη. Για λίγες ακόμη παραστάσεις. Προλαβαίνετε να το απολαύσετε και να το χαρείτε.
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Χρύσα Σπηλιώτη
Σκηνοθεσία: Αυγουστίνος Ρεμούνδος
Μουσική: Νικόλαος Μάντζαρος
Μουσική επιμέλεια/ Επεξεργασία: Νικόλας Καρίμαλης (Razastarr)
Σκηνικά / Κοστούμια: Τόνια Αβδελοπούλου
Χορογραφία: Μάτα Μάρρα
Σχεδιασμός Φωτισμού: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίνα Ντούνη
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Video: Νικήτας Χάσκας
Αφίσα: Δημήτρης Ζουγκός
Παραγωγή: Πολυχώρος Vault
Ερμηνεία: Χρύσα Σπηλιώτη
Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS
Μελενίκου 26, Γκάζι, Βοτανικός
Πληροφορίες – κρατήσεις: 213 0356472 / 6949534889