Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Tο εμβληματικό έργο Maman (1999) της Louise Bourgeois έφεραν στο ελληνικό κοινό ο ΝΕΟΝ και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) οι οποίοι συνεργάζονται για πρώτη φορά. Η διάσημη γιγαντιαία αράχνη της Bourgeois -ένα από τα έργα που την έκαναν παγκοσμίως γνωστή- εκτίθεται στον χώρο της Εσπλανάδας του ΚΠΙΣΝ για διάστημα επτά μηνών, με ελεύθερη, ανοιχτή πρόσβαση στο κοινό.
Η εικαστική εγκατάσταση του Maman -από την πλευρά του ΚΠΙΣΝ- πραγματοποιείται χάρη στη νέα δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προς το ΚΠΙΣΝ για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων και του προγραμματισμού για το 2022.
Μέσα από την τέχνη της, η Louise Bourgeois εξέφρασε τις βαθύτερες σκέψεις και τους φόβους της, διαχειρίστηκε τα προβλήματά της και έδωσε μορφή στα συναισθήματά της. Στα χαρακτικά, τα σχέδια, τα υφάσματα, τις εγκαταστάσεις και τα γλυπτά της, για τα οποία έγινε περισσότερο γνωστή, η Bourgeois εξερευνά τις έννοιες της ενοχής, του φόβου, της μνήμης, της μητρότητας και της αγάπης. Η τέχνη της Bourgeois ήταν έντονα επηρεασμένη από τη ζωή της, ιδιαίτερα από τα παιδικά της χρόνια. Δημιούργησε τα πρώτα της σχέδια με αράχνες στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ενώ 50 χρόνια αργότερα δημιούργησε τις γιγαντιαίες τρισδιάστατες αράχνες για τις οποίες έχει γίνει τόσο γνωστή.
Το Maman, με ύψος πάνω από 10 μέτρα, δημιουργήθηκε το 2000, ως πρώτη ανάθεση για το Turbine Hall της Tate Modern, και στη συνέχεια χυτεύθηκε σε μπρούτζο, χάλυβα και μάρμαρο. Όπως έχει δηλώσει η Bourgeois, το Maman συμβολίζει τη μητέρα της, η οποία ύφαινε και αποκαθιστούσε ταπισερί. Έχοντας είκοσι μαρμάρινα αυγά στην κοιλιά-κλωβό της, το γλυπτό υποδηλώνει τη μητρική προστασία. Ωστόσο, η σχέση της καλλιτέχνιδας με τη μητρότητα ήταν αντιφατική και περίπλοκη. Κυριαρχώντας στον χώρο και παραπαίοντας πάνω σε λεπτά, αρθρωτά πόδια, το Maman προκαλεί επίσης φόβο και υποδηλώνει παγίδευση.
Η Λουίζ Ζοζεφίν Μπουρζουά (Louise Joséphine Bourgeois) γεννήθηκε στο Παρίσι στις 25 Δεκεμβρίου 1911 και πέθανε στην Νέα Υόρκη στις 31 Μαΐου 2010. Ήταν Γαλλίδα γλύπτρια και εικαστικός, πολιτογραφημένη Αμερικανίδα. Η καλλιτεχνική της διαδρομή διαδραματίστηκε στη Νέα Υόρκη όπου εγκαταστάθηκε το 1938 αφού παντρεύτηκε τον ιστορικό τέχνης Ρόμπερτ Γκολντγουώτερ (1907 – 1973).
Μεγάλωσε μέσα στην οικογενειακή επιχείρηση των γονιών της, κληρονομιά της μητέρας της, που επιδιόρθωναν και πουλούσαν ταπισερί. Άρχισε να ζωγραφίζει από παιδί την ηλικία των 10 ετών συμπληρώνοντας τις σκηνές που έλειπαν από τα υφάσματα που επιδιόρθωναν και να κάνει τα υπολειπόμενα πόδια καθώς και άλλα μοτίβα όταν ο σχεδιαστής Μ. Ρισάρ Γκινό ήταν απών. Αυτά τα σχέδια ήταν η πρώτη της επαφή με την τέχνη: ” Όταν οι γονείς μου μου ζήτησαν να αντικαταστήσω τον Μ. Ρισάρ Γκινό, αυτό έδωσε βαρύτητα στην τέχνη μου. Αυτό έψαχνα.” Η Λουίζ είχε την αίσθηση ότι ήταν χρήσιμη.
Η μητέρα της αρρώστησε από ισπανική γρίπη το 1919 και η μικρή Λουίζ έπαιρνε ενεργά μέρος στη φροντίδα της. Λίγα χρόνια αργότερα ο πατέρας συνδέεται με τη δασκάλα των αγγλικών των παιδιών του, κάτι που κάνει την κατάσταση της οικογένειας περίπλοκη, με τη συμπεριφορά του πατέρα της και το αίσθημα της εγκατάλειψης να αποτυπώνονται αργότερα στο έργο της πολύ έντονα και πολύ πριν την απασχολήσει η μητέρα της ως κεντρικό θέμα της δουλειάς της.
Η αναγνώριση του καλλιτεχνικού της έργου διευρύνθηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής της, όπου η επιρροή της στις επόμενες γενιές καλλιτεχνών, κυρίως γυναικών, υπήρξε καταλυτική.
