Χορεύοντας στο σκοτάδι του Λαρς Φον Τριερ
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Το αριστούργημα του Λαρς Φον Τριερ «Χορεύοντας στο Σκοτάδι», σε διασκευή Πάτρικ Ελσουέρθ, μετάφραση Αντώνη Γαλέου, σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, μουσική Μάνου Αντωνιάδη και στίχους Γεράσιμου Ευαγγελάτου παρουσιάζεται στο θέατρο Vault.
Το Xορεύοντας στο Σκοτάδι (Dancer in the Dark) παρουσιάστηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Lars Von Trier. Μία από τις πιο σπαρακτικές ταινίες όλων των εποχών και από τις σημαντικότερες, όχι μόνο του εμπνευσμένου στοχαστή – δημιουργού, αλλά και του παγκόσμιου σινεμά. Ο Lars Von Trier ένας οραματιστής, απρόβλεπτος, παρορμητικός, δογματικός και πρωτοπόρος καλλιτέχνης στο ζενίθ της καριέρας του, έφτιαξε μια ταινία που σε κερδίζει ανεπιφύλακτα σε όλους τους τομείς. Τα βραβεία ήταν αναμενόμενα και ήταν πολλά.
Η παράσταση έχει πολλά επίπεδα. Πραγματεύεται την αιώνια αγάπη της μάνας προς το παιδί της. Μια αγάπη που δεν έχει όρια. Ύμνος προς την φιλία που δεν περιμένει ανταπόδοση, ούτε λογαριάζει χρώμα δέρματος και εθνικότητας. Την τήρηση των προσωπικών υποσχέσεων από ορισμένους ανθρώπους . Την προδοσία.
Η Σέλμα (Δήμητρα Κολλά) μια μετανάστρια από την Τσεχία φθάνει στην Αμερική που την φαντάζεται έναν παράδεισο επί γης, με τον γιο της Τζην (Αντώνης Σταμόπουλος), έχοντας ένα τρομερό μυστικό και έναν ιερό σκοπό. Ξέρει ότι η ίδια θα τυφλωθεί από μία κληρονομική ασθένεια. Νιώθει τύψεις και ενοχές για την αρρώστια που μετέδωσε στον μοναχογιό της, που θα έχει την δική της τύχη, εκτός αν υποβληθεί σε μία δαπανηρή επέμβαση. Δουλεύει σκληρά, πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις, για να μαζέψει χρήματα για την εγχείρηση αυτή και να απαλλάξει για πάντα το παιδί της από τον κίνδυνο της τύφλωσης. Λατρεύει τα μιούζικαλς γιατί έχουν όλα όσα λείπουν από την δική της ζωή. Το τραγούδι, τον χορό, τα χρώματα, τις κλακέτες Αρνείται πεισματικά να ακούσει το τελευταίο τραγούδι του μιούζικαλ, αποφεύγοντας να δει το οριστικό τέλος. Μόνο της στήριγμα η φίλη της Κάθυ (Βιργινία Ταμπουροπούλου) που την βοηθά και την στηρίζει και ο Τζέφ (Θοδωρής Αντωνιάδης) που την αγαπά.
Η παράσταση κινείται ανάμεσα στο μελόδραμα και στο μιούζικαλ. Βλέπουμε τις πρόβες του μιούζικαλ και παρακολουθούμε θέατρο μέσα από το θέατρο .
Η Σέλμα είναι η μάνα που απαρνιέται την ίδια της την ζωή για χάρη του παιδιού της. Η Σέλμα έχει έναν μοναδικό σκοπό. Να μην χάσει την όραση ο μονάκριβος της γιος και βλέποντας μπροστά της μόνο αυτόν τον προορισμό παραμερίζει και τον έρωτα και μια καλύτερη ζωή που της υπόσχεται ο Tζεφ και τα αγαπημένα της μιούζικαλ. Δεν ξυπνά μέσα της, ούτε το ένστικτο επιβίωσης, αφού αρνείται να υπερασπιστεί τον εαυτό της από τις άδικες κατηγορίες που την βαραίνουν, αρνούμενη να «σπάσει» τον όρκο που έδωσε στον ιδιοκτήτη του τροχόσπιτου της Μπιλ (Στέλιος Καλαϊτζής) που τον θεωρούσε φίλο της και του εμπιστεύτηκε το μυστικό της για τις οικονομίες που μάζευε για την εγχείριση του παιδιού της. Και αυτός πρόδωσε την εμπιστοσύνη της, κλέβοντάς την. Αντιμετωπίζει τον θάνατο με μοιρολατρεία. Νιώθει χαρούμενη ξέροντας ότι το παιδί της γιατρεύτηκε και ο θάνατος δεν την φοβίζει. Μοιάζει με ηρωίδα αρχαίας ελληνικής τραγωδίας.
«O Θεός δεν μπορεί να είναι πανταχού παρών, γιαυτό έπλασε τις μητέρες» Τζόζεφ Ράντγιαρντ
Αν παρακολουθούσες την δίκη σαν ακροατής, μπορεί να θεωρούσες ένοχη την Σέλμα. Είναι μία μετανάστρια, φτωχιά, ανύπαντρη που κλέβει σε πρώτη ευκαιρία τα χρήματα του αστυνομικού και σπιτονοικοκύρη της. Ανταποδίδει με τον χειρότερο τρόπο την στήριξη και την αγάπη που της έδειξαν, κλέβοντάς και σκοτώνοντάς τον. Και φυσικά μια μετανάστρια είναι το εύκολο θύμα και καταδικάζεται σε θάνατο.
Εμείς όμως βλέπουμε την ιστορία από μέσα. Ξέρουμε τα γεγονότα όπως διαδραματίστηκαν στην πραγματικότητα. Γνωρίζουμε την αγωνία, την κούραση, το κουράγιο της Τσέχας μετανάστριας. Είναι εύπιστη, αθώα, καλοπροαίρετη, εύθραυστη, αγωνίστρια της ζωής. Και πάνω απ’ όλα μάνα. Βλέπει τις καταστάσεις όχι με τα μάτια της, αλλά με τα μάτια της ψυχής της. Το αμερικάνικο όνειρο για αυτήν μετατρέπεται σε έναν τρομακτικό εφιάλτη. Ζητά από τον Μπιλ να της επιστρέψει μόνο τα χρήματα που συγκέντρωνε για το παιδί της, αλλά η ζωή είχε άλλα σχέδια για αυτή..
«Άφησε την καρδιά σου να μιλά» .
Το Θέατρο Vault και οι Δημήτρης Καρατζιάς και Μάνος Αντωνιάδη μας έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια σε παραγωγές υψηλής ποιότητας. Πως μπόρεσε ο Δημήτρης Καρατζιάς να σκηνοθετήσει ένα μιούζικαλ μέσα στην μικρή σκηνή του black box είναι ένα μέγιστο ερώτημα. Τόλμησε να αναμετρηθεί με μια από τις πιο πετυχημένες και πολυβραβευμένες ταινίες και το αποτέλεσμα τον δικαιώνει πλήρως. Η τεράστια επιτυχία αυτού του τολμηρού εγχειρήματος, δηλώνει έμπνευση, θέληση, τόλμη και ειδική ικανότητα. Έχοντας την όμορφη μετάφραση του Αντώνη Γαλέου, σκηνοθετεί με μαεστρία, αφοπλιστική λιτότητα και αναδεικνύει πρωτίστως την προσωπικότητα της Σέλμα. Κατορθώνει να “κινεί” τον πολυπληθή θίασο, στην μικρή σκηνή του θεάτρου, χωρίς να υπάρχει “ασφυξία”. Η πρωτότυπη, μοναδική μουσική έχει γραφτεί από τον Μάνο Αντωνιάδη, που με έχει εντυπωσιάσει με τις εμπνεύσεις του και ντύνει μοναδικά την παράσταση. Οι στίχοι που μας συγκινούν ανήκουν στον Γεράσιμο Ευαγγελάτο.
Τα σκηνικά που βρίσκονται στον τοίχο της μικρής σκηνής, τροχοί, σιδερένια γρανάζια, μας θυμίζουν έντονα την ατμόσφαιρα ενός εργοστασίου και είναι έμπνευση των Δημήτρη Καρατζιά και Μάνου Αντωνιάδη.
Τα κοστούμια (Μάριος Βουτσινάς γυναικών και Γιώργος Λυντζέρης ανδρών) είναι σε γκρι χρώμα. Απλά,για να μην αποσπούν την προσοχή σου από όσα θαυμαστά συμβαίνουν στην μικρή σκηνή, σε απόσταση αναπνοής από τους θεατές. Οι πολύ όμορφοι φωτισμοί είναι του Βαγγέλη Μούντριχα.
Το χορεύοντας στο σκοτάδι είναι μία ομαδική, μια δουλειά συνόλου. Πολλοί ηθοποιοί παίζουν δυο και τρεις ρόλους. O 9μελής θίασος τραγουδά, χορεύει, παίζει, συγκινεί. Εντυπωσιακή η κινησιολογία και οι χορογραφίες που υπογράφει ο Έλιο Φοίβος Μπέικο.
Τον δύσκολο ρόλο της Σέλμα καλείται να ερμηνεύσει η Δήμητρα Κολλά που μας καθηλώνει κυριολεκτικά με την ερμηνεία της . Είναι συγκλονιστική, αφοπλιστική, μοναδική. Αστείρευτα τα εκφραστικά της μέσα. Κατορθώνει να μην δημιουργήσει μια παράσταση «μελό», αλλά μια παράσταση που μας ταρακουνά συναισθηματικά και συγχρόνως μας χαρίζει και χαμόγελα. Στο φινάλε της παράστασης εκτός από τα δικά σου δακρυσμένα μάτια, θα δεις και τα δακρυσμένα μάτια της Δήμητρας Κολλά όταν υποκλίνεται στο κοινό.
H Βιργινία Ταμπαροπούλου υπέροχη στον ρόλο της φίλης που αγωνιά πραγματικά και θέλει να βοηθήσει την Σέλμα. Εξαιρετική, δυναμική, ώριμη ερμηνεία από μία ταλαντούχα ηθοποιό. Ο ικανότατος Αντώνης Σταματόπουλος είναι ο Τζην, ο γιος της Σέλμα. Ο Στέλιος Καλαϊτζής είναι ο Μπιλ, ο φύλακας, ο κατήγορος. Διαθέτει σκηνική άνεση και είναι πολύ συγκλονιστικός στην σκηνή που παρακαλεί την Σέλμα να τον σκοτώσει. Ο Θοδωρής Αντωνιάδης είναι ο ευγενικός και ερωτευμένος Τζεφ με πολύ όμορφη σκηνική παρουσία. Ο Πωλ Ζαχαριάδης ικανότατος λυρικός μουσικός μας εντυπωσιάζει με την υπέροχη φωνή του. Μοναδικός στον ρόλο του σκηνοθέτη του μιούζικαλ και του ενόρκου. Η Ράσμι Σούκουλη είναι η Λίντα σύζυγος του Μπιλ, που ξοδεύει ασυλλόγιστα τα χρήματα, φθάνοντας τον Μπιλ στην χρεωκοπία. Κρατά και τον ρόλο του δικαστή και της αναπληρώτριας διευθύντριας των φυλακών. Μια ηθοποιός με μεγάλη σκηνική άνεση. Ο Σωτήρης Μεντζέλος είναι ο άκαμπτος, αυστηρός επιστάτης του εργοστασίου. Ο συνήγορος και ο φύλακας. Πειστικότατος και καίριος στην ερμηνεία του. Η Ορνέλα Λούτη είναι η Ντολόρες, η γιατρός, ο δεσμοφύλακας. Εξαιρετική η ερμηνεία της. Για όλους τους ηθοποιούς που κρατούν τους πολλαπλούς ρόλους, πρέπει να σημειωθεί ότι η αλλαγή είναι γρήγορη και αστραπιαία.
Το Χορεύοντας στο Σκοτάδι, σε δραματουργική επεξεργασία Δημήτρη Καρατζιά είναι δικαίως η πιο πολυσυζητημένη παράσταση της σεζόν. Θα σας κλέψει την καρδιά. Χαρείτε την.
Tαυτότητα Παράστασης
Συγγραφέας: Λαρς Φον Τριερ
Διασκευή: Πάτρικ Ελσουέρθ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Πρωτότυπη μουσική – Τραγούδια παράστασης: Μάνος Αντωνιάδης
Στίχοι Τραγουδιών: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Κινησιολογία – Χορογραφίες : Έλιο Φοίβος Μπέικο
Σκηνικά: Δημήτρης Καρατζιάς – Μάνος Αντωνιάδης
Κατασκευαστής σκηνικών: Κώστας Μπακάλης
Κοστούμια γυναικών: Μάριος Βουτσινάς
Κατασκευή γυναικείων κοστουμιών: Γεωργία Σάντυ
Κοστούμια ανδρών: Γιώργος Λυντζέρης
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιέλενα Γκάγκιτς
Φωτογραφίες : Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Παραγωγή: VAULT
Διανομή
Σέλμα : Δήμητρα Κολλά
Τζην: Αντώνης Σταμόπουλος
Κάθυ: Βιργινία Ταμπαροπούλου
Μπιλ / Κατήγορος / Φύλακας: Στέλιος Καλαϊτζής
Λίντα / Δικαστής / Αναπληρώτρια Διευθύντρια Φυλακών: Ράσμι Σούκουλη
Τζεφ / Φύλακας: Θοδωρής Αντωνιάδης
Σαμουήλ/ Επικεφαλής των ενόρκων: Πωλ Ζαχαριάδης
Νόρμαν / Συνήγορος / Φύλακας: Σωτήρης Μεντζέλος
Μπρέντα / Γιατρός / Ντολόρες: Ορνέλα Λούτη
1 σχόλιο
[…] Χορεύοντας στο σκοτάδι του Λαρς Φον Τριερ Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου Το αριστούργημα του Λαρς Φον Τριερ «Χορεύοντας στο Σκοτάδι», σε διασκευή Πάτρικ Ελσουέρθ, μετάφραση Αντώνη Γαλέου, σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, μουσική Μάνου Αντωνιάδη και στίχους… Περισσότερα […]