Ο μικρός Φερεϋντούν παίζει ξέγνοιαστος πετώντας μαζί με τους φίλους του τους πολύχρωμους χαρταετούς τους στην ειρηνική πόλη Χαραμσάρ της Περσίας. Ένα «μαύρο πουλί» εμφανίζεται στον ουρανό και διακόπτει βίαια όχι μόνο το ήσυχο παιχνίδι των παιδιών, αλλά και την ίδια τους την ζωή με ένα άγριο τρόπο. Το «μαύρο πουλί», όπως φάνηκε στα μάτια των αθώων παιδιών ήταν ένα βομβαρδιστικό. Ένας ακόμη άδικος πόλεμος έχει αρχίσει. Η μικρή πόλη που ζούσε ο Φερεϋντούν καταστρέφεται ολοσχερώς. Μόνος του κλαίει μέσα στα συντρίμμια του πατρικού του σπιτιού. Αναζητώντας τους δικούς του, μαθαίνει από τον γείτονά του ότι οι γονείς του σκοτώθηκαν στον βομβαρδισμό «γιατί πάντα πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά». Το μόνο που του είχε απομείνει είναι το μικρό βιβλιαράκι που του είχε χαρίσει ο πατέρας του, λέγοντάς του να το έχει πάντα μαζί του.
Και το μοναχικό ταξίδι του φοβισμένου μικρού παιδιού αρχίζει. Μόνος, χωρίς οικογένεια, χαμένος σε έναν εχθρικό και σκληρό κόσμο. Ξεκινά ένα ταξίδι επιβίωσης. Δεν είναι όμως εντελώς μόνος. Συνοδοιπόρος του και οδηγός του ο αγαπημένος του χαρταετός. Αυτός του δείχνει και του φωτίζει τον δρόμο. Του κρατά συντροφιά, του μιλά, του δίνει κουράγιο να αντιμετωπίσει όλες τις δυσκολίες που συναντά, ένα ασυνόδευτο προσφυγόπουλο.
Το υπέροχο αυτό βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου γράφτηκε το 2013, πριν το μεταναστευτικό πρόβλημα πάρει τις τρομακτικές σημερινές διαστάσεις. Προκρίθηκε για το Κρατικό Βραβείο του 2013, ενώ κατέλαβε την δεύτερη θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό του Αναγνώστη.
Την ιστορία του μικρού Φερεϋντούν έχουν γνωρίσει περισσότερα από 40.000 μαθητές στην Ελλάδα και είχαν την χαρά να το συζητήσουν με τον ίδιο τον συγγραφέα, ο οποίος επισκέφθηκε μειονοτικά, ιδιωτικά και δημόσια σχολεία.
Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας. Έχει εκδώσει διηγήματα, ποίηση, νουβέλες, μυθιστορήματα, παραμύθια και θεατρικά έργα. Ένας δημοφιλής συγγραφέας που τον διακρίνει η σεμνότητα και η ευαισθησία.
Η ιστορία του βιβλίου δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας. Ο συγγραφέας εμπνεύστηκε την ιστορία από την ζωή του Πέρση ποιητή Φερεϋντούν Φαριάντ, που, αφού διέσχισε μόνος του την αχανή Περσία και Τουρκία, έφθασε στην Ελλάδα σαν πρόσφυγας, χωρίς χαρτιά. Στην Ελλάδα, που αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του.
Ο Φερεϋντούν Φαριάντ (6 Δεκεμβρίου 1949 – 5 Φεβρουαρίου 2012) ήταν Ιρανός ποιητής, συγγραφέας παιδικών βιβλίων και μεταφραστής, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων. Γεννήθηκε στο Χοραμσάρ της Περσίας ως Φερεϋντούν Ραχίμι. Είχε κάνει πανεπιστημιακές σπουδές στην Τεχεράνη. Ήρθε στην Ελλάδα το 1980 και συναντήθηκε με τον Έλληνα ποιητή Γιάννη Ρίτσο στη Σάμο. Στη συνέχεια γύρισε στην πατρίδα του, όπου είχε ξεσπάσει o πόλεμος του Ιράν με το Ιράκ και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1985 μετά την ολική καταστροφή της γενέτειράς του. Με την βοήθεια του Γιάννη Ρίτσου, που τον αγκάλιασε σαν παιδί του, του Αντώνη Σαμαράκη, του Τίτου Πατρίκιου και της Κικής Δημουλά, ελληνοποιήθηκε. Ζούσε και εργαζόταν στην Ελλάδα σαν ποιητής, συγγραφέας και μεταφραστής. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αραβικά, γαλλικά και αγγλικά. Του άρεσε να αποκαλείται Πέρσης και όχι Ιρανός, γιατί ο Γιάννης Ρίτσος μια μέρα του είχε πει: «Θα λες είμαι Πέρσης και θα καμαρώνεις, γιατί οι Έλληνες και οι Πέρσες συνδεόμαστε ιστορικά από την εποχή των Μηδικών Πολέμων». Αποσπάσματα ποίησης του Φαριάντ, που είχε μεταφράσει ο ίδιος ο Ρίτσος στα Ελληνικά, διδάσκονται σε ανθολόγια του Δημοτικού Σχολείου.
Το έργο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, μεστό κείμενο, συγκινητικό, αληθινό, σημερινό, ευτύχησε στην θεατρική του μεταφορά, γιατί η σκηνοθέτης και εκπαιδευτικός Κατερίνα Βαρδακαστάνη, που έχει και την εικαστική επιμέλεια, μας παρέδωσε μία παράσταση «όνειρο». Μία παράσταση «ποίημα». Σεβόμενη την πολιτιστική παράδοση του «άλλου λαού», μας μετέφερε σαν μέσα από παραμύθι, τα βαθειά νοήματα που πιστεύω θέλει να μας πει ο συγγραφέας.
Να κατανοήσουμε μέσα από αυτή την παραμυθένια παράσταση την «διαφορετικότητα». Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, δεν έχουμε το ίδιο χρώμα, δεν έχουμε την ίδια θρησκεία. Πρέπει να σεβόμαστε όλοι την διαφορετικότητα. Και όπως είπε και ο συγγραφέας στον τέλος της παράστασης «ας κοιτάξουμε γύρω μας. Κανένας δεν είναι ίδιος με τον άλλον». Αν μπορέσουμε να αποδεχθούμε την διαφορετικότητα, η ζωή των ανθρώπων θα είναι καλύτερη.
Η αγάπη να μπορέσει να φωλιάσει στις ψυχές μας. Γιατί η αγάπη δίνει δύναμη στον άνθρωπο να προχωρά. Και, τέλος, η δύναμη της αλληλεγγύης στον συνάνθρωπο. Να κοιτάξουμε επιτέλους με καλοσύνη, συμπάθεια, αγάπη τον διπλανό μας. Να σκύψουμε στα προβλήματα του.
Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν όλα αυτά γίνονταν κάποια μέρα πραγματικότητα. Γιατί αν όλοι οι κήποι ήταν γεμάτοι από ίδια λουλούδια, αν οι άνθρωποι και τα ζώα είχαν την ίδια όψη, δεν θα υπήρχε κανένα ενδιαφέρον σ’ αυτό τον κόσμο. Αυτό που υποστήριζε πάντα και ενίσχυε με τα λόγια του, τα ποιήματά του, τα παραμύθια του και τις μεταφράσεις του, ο Φερεϋντούν Φαριάντ, θα γίνει ποτέ πραγματικότητα ;
Θα μπορέσουμε ποτέ να αντιληφθούμε, όπως έχω ξαναπεί, ότι όλοι είμαστε «εν δυνάμει» πρόσφυγες, όταν οι μεγάλες δυνάμεις που κυβερνούν τον κόσμο βάλουν στο στόχαστρο και την δική μας πατρίδα;
Στην αρτιότητα της παράστασης συνετέλεσαν εκτός από τις υπέροχες ερμηνείες όλων των ηθοποιών, ο σύγχρονος χορός, η υπέροχη μουσική επένδυση, η τέχνη του video art με τις καταπληκτικές εικόνες και οι υπέροχοι φωτισμοί. Το σκηνικό απλό και λιτό.
Όλοι οι ηθοποιοί έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό και μας χάρισαν μία υπέροχη παράσταση Ο Λευτέρης Τσάτσης υποδύθηκε τον Φερευντούν σε ώριμη ηλικία. Σαν αφηγητής της παράστασης μας περιέγραψε την ζωή του Πέρση ποιητή. Ο Σπύρος Κοντορίζος ενσάρκωσε τον Φερευντούν σε νεαρή ηλικία. Η Μαρία Δρακοπούλου και ο Κωστής Σαββιδάκης ήταν οι γονείς του μικρού παιδιού. Ο Βασίλης Παπαδημητρίου ενσάρκωσε τον δάσκαλο. Δεν θα ήθελα να αναλύσω την ερμηνευτική τους δεινότητα ξεχωριστά. Θέλω μόνο να σταθώ σε μία σκηνή που με συγκίνησε ιδιαίτερα και προσωπικά μου προκάλεσε μια ανατριχίλα. Την σκηνή που η νεκρή μητέρα του μικρού παιδιού, Μαρία Δρακοπούλου, εμφανίζεται στα ολόλευκα, σαν οπτασία και θυμίζει στον γιο της ότι πάντα θα είναι δίπλα του και ας μην την βλέπει, γιατί «όταν αγαπάς κάποιον δεν τον εγκαταλείπεις ποτέ» και επανέλαβε την συμβουλή της: «Φερεϋντούν, ν’ αγαπάς το Φως, την ομορφιά και τη Γνώση».
Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος γράφει για την παράσταση: “Μέσα από το Ταξίδι του Φερεϋντούν, ταξίδεψα κι εγώ. Βίωσα τη φυγή, τον πόλεμο, το χτυποκάρδι του πρόσφυγα, τον πόνο του μετανάστη. Συνταξιδέψαμε στα ψηλά βουνά, στα δάση, στα ποτάμια και στα οροπέδια της Περσίας. Αγκαλιαστήκαμε και γίναμε ένα κορμί, μια ψυχή καθώς περνούσαμε τα αφρισμένα κύματα του Αιγαίου πάνω στη λαστιχένια βάρκα μας. Τον ακολούθησα παντού. Έζησα τη θλίψη του όταν ο ρατσισμός τού χτυπούσε την πόρτα. Είδα στο βλέμμα του την απογοήτευση όταν πεινούσε και κρύωνε, αλλά περπάτησα και στους φωτεινούς δρόμους που άνοιγε η ποίησή του.
Τι τύχη να έχεις συνοδοιπόρο σου εκείνον που κατόρθωσε με την δύναμη της πένας του και το μεγαλείο της καρδιάς του να συγκινήσει δυο λαούς: τον περσικό και τον ελληνικό!
Τι μαγικό που ήταν το ταξίδι μου μαζί του!
Φερεϋντούν, σου οφείλω τη γνώση για όσα δεν ήξερα ,αλλά και για την ομορφιά με την οποία οι λέξεις ντύνουν τα όνειρα. Μα πάνω απ’ όλα, σ’ ευχαριστώ για την αγάπη που πήρα απ’ τα παιδιά. Εσύ ήσουν η αιτία! Γιατί το ταξίδι σου, φίλε Φερεϋντούν, υπήρξε και παραμένει ταξίδι όλων μας…»
«Φερεϋντούν, ν’ αγαπάς το Φως, την ομορφιά και τη Γνώση».
Η παράσταση χαρακτηρίζεται «παιδική» και παρουσιάζεται στην Παιδική και Εφηβική σκηνή του Θεάτρου Κνωσός, που συμπλήρωσε 30 χρόνια λειτουργίας του. Η προσωπική μου γνώμη είναι να την παρακολουθήσουν εκπαιδευτικοί και γονείς γιατί το μικρόβιο του ρατσισμού, η μη αποδοχή της διαφορετικότητας «φωλιάζει» στις ψυχές των μεγάλων και μεταδίδεται μετά στα παιδιά.
Μια παράσταση που μου άρεσε πολύ και σας συνιστώ να μην την χάσετε.
Ταυτότητα Παράστασης
- Συγγραφέας: Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
- Σκηνοθεσία – Εικαστική επιμέλεια: Κατερίνα Βαρδακαστάνη
- Χορογραφίες: Κάλλια Θεοδοσιάδη
- Φωτισμοί: Δημήτρης Παπαδόπουλος
- Video Art: Ευγένιος Αρβανιτάκης
- Κοστούμια: Βεστιάριο L.TSAGAS
- Βοηθός Σκηνοθέτη: Κωστής Σαββιδάκης
- Βοηθός Ενδυματολόγου : Μυρτώ Σταματοπούλου
- Κατασκευές: Φίλις Μέμου
- Φωτογραφίες: Κλεώ Καλλέργη
- Παραγωγή: Θέατρο Κνωσός
- Παίζουν:Λευτέρης Τσάτσης, Κωστής Σαββιδάκης, Μαρία Δρακοπούλου, Σπύρος Κοντορίζος, Βασίλης Παπαδημητρίου, Κάλλια Θεοδοσιάδη
Ημέρες παραστάσεων: Κυριακή 15:00
Διάρκεια: 90 λεπτά (με διάλειμμα)
Έναρξη παραστάσεων: Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2017
Γενική είσοδος για σχολεία και οργανωμένες παραστάσεις: 6 ευρώ
- Κνωσσού 11 & Πατησίων 195, Πλατεία Αμερικής, Αθήνα
- Τηλέφωνο: 210.8677070 και 6983004857