Της Βίβιαν Μητσάκου
Απόγευμα Παρασκευής 30 Ιουνίου. Το Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου ανοίγει τις πύλες του μέσα σε έναν πρωτόγνωρο καύσωνα.
Στο μικρό, όμορφο και γραφικό λιμανάκι της Αρχαίας Επιδαύρου πολύς κόσμος στα εγκαίνια της έκθεσης «Αγροτουρισμός» που είχε καθιερώσει ο αείμνηστος Χρήστος Λαμπράκης.
Περπατώντας δίπλα στη θάλασσα και μετά μπαίνοντας στον χωματόδρομο με τις φορτωμένες καρπούς πορτοκαλιές, φθάσαμε στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.
Κάθισα ψηλά στο διάζωμα και είχα μία υπέροχη θέα του αργολικού κάμπου και ενός μικρού κομματιού θάλασσας.
Τρεις άνδρες με μαύρα κοστούμια, λευκά πουκάμισα και μαύρες γραβάτες στέκονταν ακίνητοι στο πάνω μέρος της σκηνής. Ο Γιώργος Γάλλος, Χρήστος Λούλης και Μιχάλης Σαράντος.
Κατέβηκαν με αργά βήματα.
Εντυπωσιακότατο, πρωτότυπο το σκηνικό της Ελένης Μανωλοπούλου. Ολόκληρη η σκηνή του θεάτρου «στρωμένη» με λευκά γυψωμένα γυναικεία, «νεκρά» φορέματα, κορσέδες.
Στη μέση της σκηνής ένα κλαδί, ένα μικρό δενδράκι που φωτίστηκε όταν άρχισε η παράσταση. Οι τρεις ηθοποιοί στάθηκαν γύρω του. Όλη η σκηνή έμοιαζε σαν να στεκόντουσαν πάνω από νεκρό σώμα.
Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου, έπαιξαν με το λευκό και το μαύρο, προκαλώντας υπέροχες σκηνές. Για κάποια λεπτά, καθώς το μαύρο έπεφτε πάνω στα λευκά φορέματα, το σκηνικό μου θύμισε την Γκερνίκα του Πικάσο. Θρήνος, πόνος, θλίψη, απόγνωση, προβληματισμός.
Εντυπωσιακή η σκηνή που οι τρεις ηθοποιοί αρχίζουν να πετάνε, να ξεκολλούν από το πάτωμα τα γυψωμένα φορέματα και στην μέση της σκηνής, να εμφανίζεται ένας εκτυφλωτικός ήλιος που δημιουργούσε oμόκεντρους κύκλους. Ήλιος ο πρόγονος της Μήδειας.
Τρεις άνδρες-υποκριτές βρίσκονται πάνω στην σκηνή. Δεν «παίζουν» ρόλους. Διηγούνται, αφηγούνται. Προσπαθούν να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα της Μήδειας. Ο Γιώργος Γάλλος είναι η Μήδεια, ενώ ο Χρήστος Λούλης είναι ο Κρέοντας, ο Ιάσονας, ο Αιγέας. Ο Μιχάλης Σαράντος είναι η τροφός, ο αγγελιοφόρος, ο χορός. Κινήσεις αργές, ρυθμικές, πάντα κρατώντας κάποια απόσταση μεταξύ τους, εκτός από τις ολιγόλεπτες στιγμές εναγκαλιασμού. Τέλεια κινησιολογία από τον Χρήστο Παπαδόπουλο. Παύσεις. Ψίθυροι. Υπέροχοι όταν κάνουν τριφωνία. Και μέσα από την αφήγηση τους μας γεννιούνται συναισθήματα.
Δεν υπάρχει στον κόσμο άλλο ον που πληρώνει για να βάλει τύραννο στην ζωή και στο κρεβάτι του.
Μήδεια. Ένα πρόσωπο μυθικό. Ένα πρόσωπο τραγικό. Μια αντιφατική προσωπικότητα. Βαρβαρικής καταγωγής, όπως την κατηγορεί ο Ιάσωνας.
Χρησιμοποιεί σαν όργανο εκδίκησης τα ίδια της τα παιδιά. Ζητά εκδίκηση. Νιώθει αδικημένη. Πρόδωσε την πατρίδα της, σκότωσε τον αδελφό της, δεν λυπήθηκε στον πόνο του πατέρα της. Ακολούθησε μόνο και βοήθησε τον Ιάσωνα. Τον πίστεψε. Έζησαν ευτυχισμένοι για κάποια χρόνια. Απέκτησαν δύο παιδιά. Και τώρα «που το νέο διώχνει το παλιό», αυτή προδίδεται ερωτικά και αντιμετωπίζει συγχρόνως και την εξορία. Να πάει πού με τα δυο της παιδιά;
Μήδεια, ένας χαμαιλέων, που μεταμορφώνεται ανάλογα με το πρόσωπο που έχει απέναντί της και τι θέλει να ζητήσει.
Mιλά, μαλακά, ικετευτικά, όταν έχει μπροστά της τον Κρέοντα, θέλοντας να αποφύγει την εξορία. Αγριεύει, βρίζει τον Ιάσωνα για την απιστία του και την αχαριστία του. «Ιάσωνα μου χρωστάς έναν αδελφό». Και πάλι γλυκαίνει όταν παρακαλά τον Αιγέα, τον βασιλιά της Αθήνας, για να εξασφαλίσει πολιτικό άσυλο.
Ζει για να εκδικηθεί τον Ιάσωνα. Μας γεννά μια προσωρινή συμπάθεια, αλλά μετά γίνεται αποκρουστική στα μάτια μας γιατί ενώ έχει πάρει εκδίκηση σκοτώνοντας με ύπουλο τρόπο την αντίζηλό της και τον πατέρα της, προχωρά το αποτρόπαιο έγκλημά της, σκοτώνοντας τα ίδια της τα παιδιά. «Μην κλαις», απαντά στον Ιάσωνα, «θα έχεις χρόνο μέχρι τα βαθειά σου γεράματα να θρηνείς τα μονάκριβά σου τέκνα». Δείγμα σκληρής και αδίστακτης προσωπικότητας.
Το κείμενο της παράστασης –εκτός από τη Μήδεια του Ευριπίδη σε μετάφραση Μίνου Βολανάκη,–περιέχει και χωρία από το έργο Μήδειας υλικό του Χάινερ Μύλλερ , σε μετάφραση. Νίκου Φλέσσα, το σενάριο της ομώνυμης ταινίας του Πιέρ Πάολο Παζολίνι σε μετάφραση Δημήτρη Αρβανιτάκη (Εκδόσεις Καστανιώτη) και το ομώνυμο έργο του Ζαν Ανούιγ, σε μετάφραση Φώντα Κονδύλη (Εκδόσεις Δωδώνη).
Ο νεαρός και ικανότατος σκηνοθέτης δεν αποβλέπει με την ματιά του να εστιάσει στην ζήλεια, στην εκδίκηση της Μήδειας. «Ολη η παράσταση είναι η διαδρομή για να ξαναβρεί η Μήδεια την ιερή της σχέση με την γη, την ιερή της σχέση με τον ήλιο. Μια διαδρομή πως η Μήδεια θα ξαναφτάσει στο ποθητό της σημείο. Στον ήλιο» εξηγεί ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του.
Δεν με ενόχλησε ότι έπαιζε άνδρας τον ρόλο της Μήδειας. Ας θυμηθούμε ότι στο αρχαίο θέατρο πρωταγωνιστούσαν μόνο άνδρες.
Μια ιδιαίτερη παράσταση που μου άρεσε πολύ.
Ταυτότητα Παράστασης
Μήδεια
Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου.
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Διασκευή – Δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Καραντζάς, Θεοδώρα Καπράλου
Μουσική: Ανρί Κεργκομάρ
Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Καπράλου
Βοηθός Σκηνογράφου: Δημήτρης Αγγέλης
Παίζουν: Γιώργος Γάλλος, Χρήστος Λούλης, Μιχάλης Σαράντης
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=IquwrRdhhIo&w=560&h=315]
.