«Τσιτάχ. Η ερημιά του Τερματοφύλακα» του Βασίλη Κατσικονούρη
Γράφει η Λουκία Μητσάκου
Τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος; Τι σημαίνει να είσαι ζωντανός; Τι σημαίνει να ζεις και όχι απλώς να υπάρχεις; Πόσο σημαντική είναι για τον άνθρωπο η αξιοπρέπεια και τι συμβαίνει όταν την στερηθεί; Εσύ είσαι ικανός να τη θυσιάσεις σε μια στιγμή ανάγκης, εσύ είσαι ικανός να τη θυσιάσεις όταν αγαπάς;
Το έργο «Τσιτάχ. Η ερημιά του Τερματοφύλακα» μπορεί να φαίνεται πως είναι ένα έργο για το ποδόσφαιρο αλλά μην μπερδευτείτε: Το ποδόσφαιρο είναι μόνο η αφορμή για να μιλήσει για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, για την αγάπη, για τα όνειρα, για το πένθος, για τις ανθρώπινες σχέσεις, για τον έρωτα, την αγάπη, την ερημιά.
Εσύ έχεις νιώσει ποτέ ερημιά; Δεν μιλάω για μοναξιά. Μοναξιά έχουμε ζήσει όλοι. Έχεις νιώσει ποτέ, όμως, ερημιά; Έχεις νιώσει αυτό το συναίσθημα που σε αδειάζει εντελώς και σε κάνει να στέκεσαι μετέωρος μόνος σου απέναντι στον κόσμο;
Ο Τσιτάχ έχει νιώσει ερημιά και έρχεται να μας την διηγηθεί.
Αν βλέπεις ένα αστέρι να πέφτει και κάνεις ευχή, τότε είσαι πολύ τυχερός. Αν βλέπεις ένα αστέρι να πέφτει και κάνεις ευχή, τότε είσαι ακόμα ζωντανός. Όσο ελπίζεις, όσο μπορείς να εύχεσαι, όσο κάνεις όνειρα, τότε είσαι ακόμα ζωντανός, τότε είσαι ακόμα γεμάτος. Τι συμβαίνει, όμως, όταν βλέπεις ένα αστέρι να πέφτει και δεν σου έρχεται απολύτως καμία ευχή στο μυαλό; Τι συμβαίνει όταν έχεις αδειάσει τόσο πολύ, όταν σου έχουν κλέψει την αξιοπρέπεια, την αγάπη, την όρεξη για ζωή, την όρεξη να ονειρεύεσαι; Πώς συνέρχεσαι μετά από μια τέτοια κατάσταση;
Ο Τσιτάχ ο τερματοφύλακας πήρε αυτό το παρατσούκλι επειδή κινείται στο γήπεδο σαν αίλουρος. Πόσο εύκολα όμως ελίσσεται στην πραγματική του ζωή; Το ταλέντο του για ελιγμούς μπορεί να τον βοηθήσει ώστε να μην νιώσει ερημιά και βαθύ πόνο;
Πολλές φορές κάνουμε μια ανασκόπηση της ζωής μας. Πολλές φορές κοιτάζουμε πίσω, μετράμε, προσθέτουμε, αφαιρούμε και κάνουμε τον λογαριασμό. Πολλές φορές σκεφτόμαστε τι θα πούμε για τον εαυτό μας αλλά το πιο σημαντικό και το πιο τρομακτικό είναι τι θα πει ο εαυτός μας για εμάς. Εσύ νιώθεις περήφανος για τον άνθρωπο που είσαι;
Γιατί μερικοί άνθρωποι, είναι από μόνοι τους το μήνυμα,
έτσι όπως περνούν μέσα από τον κόσμο,
όπως κοιτάζουν, ή όπως χαμογελάνε…
Ο συγγραφέας των μεγάλων επιτυχιών Βασίλης Κατσικονούρης («Το γάλα», «Καγκουρό») παρουσιάζει τον καινούργιο του μονόλογο «Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα» με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Νινιό, ο οποίος σκηνοθετεί την παράσταση μαζί με την Ερμίνα Κυριαζή.
Ο Τσιτάχ, ένας πολύπειρος βετεράνος τερματοφύλακας της Εθνικής Ελλάδος, κάνει έναν ειλικρινή απολογισμό της μακροχρόνιας πορείας του, προσκεκλημένος από ένα σχολείο για να μιλήσει στα παιδιά για την αξία της άμιλλας και τα αθλητικά ιδεώδη. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αθλητισμού, εξιστορεί γεγονότα και εμπειρίες από τη ζωή και την καριέρα του ξετυλίγοντας σιγά-σιγά το κουβάρι της ύπαρξης του, από τη δόξα, τα πλούτη και τα φώτα της δημοσιότητας μέχρι το μηδέν και το περιθώριο.
Ο Γιώργος Νινιός μπαίνει στην σκηνή και κάθεται στην έδρα του δασκάλου για να μιλήσει στα παιδιά. Ακούγεται μαγνητοφωνημένη η περιγραφή ενός αγώνα του. Ο Τσιτάχ αμήχανος αρχίζει να θυμάται. Φυσικά δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά. Καπνίζει μπροστά τους, βάζει την στάχτη από το τσιγάρο του στην χούφτα του και μετά την τοποθετεί στην τσέπη του σακακιού του. Τα αποτσίγαρα τα τοποθετεί όρθια στην σειρά, πάνω στο γραφείο. Είναι συντετριμμένος. Ένα ανθρώπινο κουρέλι. Από την απόλυτη δόξα βρίσκεται στο απόλυτο τίποτα. Μιλάει σιγά, αργά, χρησιμοποιεί και λέξεις για τις οποίες ζητάει συγγνώμη από τα παιδιά. Πίνει από ένα μπουκάλι που έχει φέρει μαζί του. «Μιλάει» και στις σιωπές του. Διηγείται και δακρύζει. Θέλοντας να σώσει μία ζωή, χάνει την αξιοπρέπειά του.
Η σκηνοθεσία της Ερμίνας Κυριαζή και του Γιώργου Νινιού είναι λιτή και πολύ ουσιαστική. Εξαιρετική η ιδέα να υπάρχει στην σκηνή μία μαριονέτα ντυμένη ποδοσφαιριστής και κατά την διάρκεια της παράστασης να κινείται, να αλλάζει στάσεις σώματος ανάλογα με την ψυχολογική κατάσταση του πρωταγωνιστή, λες και παρακολουθούσε την αφήγηση του Τσιτάχ. Είναι ο καθρέφτης του ψυχισμού του; Μήπως νιώθει, τελικά, σαν μαριονέτα της οποίας κάποιος άλλος ορίζει τα νήματα;
Ο Γιώργος Νινιός επανέρχεται μετά από καιρό στις αθηναϊκές σκηνές και μας χαρίζει μία καταπληκτική ερμηνεία. Έχοντας τον πλήρη έλεγχο των αστείρευτων εκφραστικών του μέσων, κρατάει τον θεατή καθηλωμένο καθόλη τη διάρκεια της παράστασης. Συγκινεί, προβληματίζει και μας χαρίζει συχνά ένα γέλιο γλυκόπικρο. Γίνεται ίδιος ο Τσιτάχ και δεν αμφιβάλλεις ούτε στιγμή για αυτό. Οι σιωπές του καταφέρνουν να σου μεταδώσουν ακόμα περισσότερα από όσα θα μπορούσαν χίλιες λέξεις. Υπέροχη, καθηλωτική ερμηνεία.
Όλοι μας έχουμε νιώσει να μας φεύγει η μπάλα μέσα από τα χέρια, να χάνουμε όσο και αν προσπαθούμε , να νιώθουμε πως κρατάμε το όνειρο στα χέρια μας και εκείνο να μας ξεγλυστραει. Όλοι μας έχουμε βάλει αυτογκόλ. Πόσο διαφορετικό είναι τελικά το ποδόσφαιρο από την ίδια τη ζωή; Και τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μην νιώσουμε ποτέ την ερημιά του τερματοφύλακα;
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Σκηνοθεσία: Ερμίνα Κυριαζή – Γιώργος Νινιός
Ερμηνεία: Γιώργος Νινιός
Μουσική-Στίχοι: Γιώργος Νινιός
Σκηνογραφική ιδέα: Ερμίνα Κυριαζή
Κατασκευή μαριονέτας: Βασίλης Βασιλάκης
Σχεδιασμός φωτισμού: Βασίλης Πετεινάρης
Βοηθός σκηνοθέτη-Χειρίστρια κούκλας: Γεωργία Μανελίδου
Φωτογραφίες: Δημήτρης Βαττής
Περιγραφή αγώνα: Χρήστος Κυριαζής