Η Μεγάλη Χίμαιρα του M. Καραγάτση
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Ήταν η παράσταση του περασμένου καλοκαιριού. «Talk of the town», που λέμε και στα ελληνικά. Συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2014 με το Πορεία, όπου παίζεται φέτος τον χειμώνα. Δεν κατάφερα να το δω το καλοκαίρι και έτσι μετά από κράτηση δύο μηνών, είμαι εδώ στο κατάμεστο θέατρο Πορεία. Βασισμένο στο έργο του Καραγάτση, η Μεγάλη Χίμαιρα.
Στο φουαγιέ φωτογραφίες από σκηνές της παράστασης. Μερικοί περίμεναν κάποια ακύρωση και όταν η ταμίας δηλώνει ότι υπάρχει διαθέσιμο ένα εισιτήριο, το χαμόγελο έλαμψε το πρόσωπο της ηλικιωμένη κυρίας, που περίμενε υπομονετικά. Όλοι είμαστε στις θέσεις μας και το τρίτο κουδούνι χτυπά.
Το έργο αρχίζει με κινηματογραφική προβολή. Η νεαρή Μαρίνα Mπαρέ, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, στη Ρουέν της Γαλλίας, τελεοιόφοιτος της ελληνικής φιλολογίας και λάτρης της Ελλάδας, κάνει έρωτα επί πληρωμή, για να εκδικηθεί την μητέρα της, η οποία όταν πέθανε ο άντρας της και πατέρας της Μαρίνας, μετέτρεψε το σπίτι τους σε οίκο ανοχής. Διαπληκτισμός μάνας-κόρης και ξαφνικός θάνατος της μητέρας, η οποία όμως της αφήνει μια πολύ μεγάλη περιουσία.
Και ξαφνικά βρισκόμαστε στη σκηνή του Θεάτρου! Η Μαρίνα τριγυρνά μόνη της στο λιμάνι και εκεί γνωρίζει έναν Έλληνα ναυτικό, τον Γιάννη, Νίκο Ψαρρά, που είναι ιδιοκτήτης του πλοίου Χίμαιρα και την πείθει να τον ακολουθήσει στην Ελλάδα, στη Σύρο.
Σαν να βλέπω διπλό έργο. Κινηματογράφος και θέατρο μαζί. Το θέατρο συνδιαλέγεται με τον κινηματογράφο με μια εκπληκτική αρμονία. Στο πάνω μέρος της σκηνής – εντυπωσιακά τα σκηνικά της Ελένης Μανωλοπούλου, ο Γιάννης και η Μαρίνα ερωτευμένοι και στο κάτω μέρος κινηματογραφικά βλέπουμε την θάλασσα, ελληνικά νησιά, την Σύρο.
Ο ενθουσιασμός της νεαρής Γαλλίδας για την ζωή της στην Ελλάδα, σιγά σιγά φεύγει και την θέση του παίρνει η δύσκολη ζωή στην κλειστή κοινωνία της Σύρου και η δύσκολη συμβίωση με την πεθερά της. Ζει συνεχώς κάτω από το αποδοκιμαστικό ίσκιο της. Με τον κουνιάδο της Μηνά, Όμηρο Πουλάκη, έχουν πολλά κοινά σημεία. Ομιλούν για αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Χωρίς ποτέ να το δείξουν, να πουν μία κουβέντα, ένα έντονο πάθος υπάρχει στη σχέση τους.
Μια από τις ωραιότερες σκηνές της παράστασης που μου άρεσε ιδιαίτερα, ενώ παρακολουθούμε την μεγάλη δεξίωση στη Σύρο σε κινηματογράφο, με τα υπέροχα, αέρινα, υπέρκομψα κοστούμια και φορέματα της Ελένης Μανωλοπούλου, η Μαρίνα σαν οπτασία, μαγικά, ξεπηδά από την οθόνη στην σκηνή, σαν συνέχεια της και συνεχίζει τον χορό με τον ίδιο τον Μ.Καραγάτση, ρόλο που υποδύεται θαυμάσια ο ίδιος ο Δ. Τάρλοου, εγγονός του Μ.Καραγάτση, ο οποίος έχει κάνει και την ατμοσφαιρική σκηνοθεσία, αναδεικνύοντας την ψυχολογική κατάσταση της ευάλωτης στα πάθη της Μαρίνας και τον “εγκλεισμό” της στο ασφυκτικό περιβάλλον της Σύρου. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό της για την Ελλάδα, νιώθει να πνίγεται, να ασφυκτιά στην νέα της ζωή που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ζωή της στη Γαλλία και με όσα είχε πλάσει στην φαντασία της διαβάζοντας τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς.
Εξαιρετική η μουσική της Κατερίνας Πολέμη που πλαισιώνει την παράσταση. Καίριοι, επιβλητικοί και απόλυτα ταιριαστοί οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου.
Το αριστούργημα του Μ.Καραγάτση, θυμίζει έντονα αρχαία τραγωδία. Το δίπολο του έρωτα και του θανάτου επικρατεί και σε αυτό του το έργο, που γράφτηκε το 1936 και αποτελεί μέρος μιάς τριλογίας μαζί με τον Γιούγκερμαν και τον Λιάπκιν. Ο έρωτας, το πάθος που οδηγεί σε ένα οδυνηρό τέλος. Δυνατή σκηνή της παράστασης η σύγκρουσή της με τον κουνιάδο της. Βία, ξύλο και τελικά το πάθος που κρυβόταν κυριεύει και τους δύο. Όμορφη η χορογραφία της Ζ. Χατζηαντωνίου.
«Η Μήδεια είναι ο φυσιολογικός άνθρωπος, που το ερωτικό πάθος του σκοτίζει το λογικό, όπως στον κάθε φυσιολογικό άνθρωπο» Μ. Καραγάτσης
Ο κινηματογραφικός πνιγμός του κουνιάδου και η επίσης κινηματογραφική αυτοκτονία της Μαρίνας είναι τέλεια σκηνοθετημένες και το τέλος της παράστασης με τον Γιάννη να επιστρέφει σε ένα άδειο αρχοντικό είναι συγκλονιστικό.
Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη (Μαρίνα) αέρινη, εύθραυστη είναι η πρωταγωνίστρια του έργου. Ξετυλίγει μπροστά στα μάτια μας το μεγάλο της ταλέντο. Η γαλλική προφορά της την κάνει ακόμα πιο χαριτωμένη. Μια ερμηνεία με εκπληκτική σκηνική άνεση και δυνατή ερμηνευτική βαρύτητα. Ένας ρόλος που θα την σημαδέψει για πάντα. Ο Νίκος Ψαρράς ήταν καίριος, πειστικός, μεστός, ευθύβολος και πειστικότατος στον ρόλο τού χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση εφοπλιστή και συζύγου. Ο Όμηρος Πουλάκης ερμήνευσε χαριτωμένα και με σκηνική προσήνεια τον Μηνά, τον αδελφό του Γιάννη. Έναν τύπο αριστοκρατικό, bon viveur, ίσως λίγο επιπόλαιο. Η Σοφία Σεϊρλή, ήταν η Ρεΐζαινα, αυταρχική, δεσποτική μάνα και από την αρχή με αρνητικά συναισθήματα για την γαλλίδα γυναίκα του γιού της. Είχε μία δυναμική ερμηνεία και αντιπροσώπευε όλες τις γυναίκες και μάνες των ναυτικών. Η Αλίκη Αλεξανδράκη, παρόλο τον μικρό της ρόλο, έκανε αισθητή την υποκριτική της βαρύτητα. Η νεαρή ανερχόμενη Ηλιάννα Μαυρομάτη, απέδωσε ικανοποιητικά τους μικρούς ρόλους που της ανατέθηκαν. Ο Δημήτρης Τάρλοου, ερμήνευσε τον ίδιο τον παππού του σε μία ιδιαίτερη, αινιγματική σκηνή, με δεξιοσύνη και ιδιαίτερη αισθητική.
Η νεαρή Μαρίνα, με την δύσκολη παιδική της ηλικία, κυνηγούσε την Χίμαιρά της. Η Ελλάδα που λάτρευε μέσα από τους αρχαίους συγγραφείς, ξαφνικά την πίεζε. Άλλα ήθη, άλλα έθιμα. Έτρεχε να βρει την χίμαιρα της, ενώ η ευτυχία ήταν πολύ κοντά της. Η Μαρίνα δεν αγάπησε ποτέ τον κουνιάδο της. Ο μόνος αληθινός έρωτάς της υπήρξε ο Γιάννης ο άνδρας της. Πλήρωσε την χίμαιρα με την ίδια της την ζωή, σκόρπισε όμως θλίψη, πόνο, θάνατο και στους γύρω της.
Η σκηνοθεσία-κέντημα του Δημήτρη Τάρλοου, το ιδιαίτερης ομορφιάς διπλό σκηνικό, τα υπέροχα κοστούμια, η μουσική που ακουγόταν στην διάρκεια της παράστασης, η θάλασσα που την αισθανόσουν, οι δυνατές ερμηνείες, έκαναν την παράσταση μία από τις καλύτερες της φετινής περιόδου.
Αξίζει τον κόπο να περιμένετε δύο μήνες για να βρείτε εισιτήριο, όπως εγώ. Η παράσταση είναι sold out. Εύχομαι να συνεχιστεί και την επόμενη σεζόν. Καλή σας θέαση!
Ταυτότητα Παράστασης
Διασκευή: Στρατής Πασχάλης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου
Σκηνικά – Κουστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική: Κατερίνα Πολέμη
Φωτισμοί:Αλέκος Αναστασίου
Επιμέλεια κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου
Σκηνοθεσία κινηματογραφικού μέρους: Χρήστος Δήμας
Βοηθοί σκηνοθέτη: Άννα Πασπαράκη, Δήμητρα Κουτσοκώστα
Βοηθός σκηνογράφου: Τίνα Τζόκα
Φωτογραφίες: Βάσια Αναγνωστοπούλου
Διανομή:
Μαρίνα: Αλεξάνδρα Αϊδίνη
Γιάννης: Νίκος Ψαράς
Μηνάς: Όμηρος Πουλάκης
Ρεϊζαινα: Σοφία Σεϊρλή
Λίλη – Καλλιόπη – Βιετναμέζα πόρνη: Ηλιάνα Μαυρομάτη
Αννούλα: Κορίτσι 9 χρονών (Κατερίνα Τράμπα, Βασιλική Παναγιώτογλου)
Αννεζιώ: Αλίκη Αλεξανδράκη
Καραγάτσης: Δημήτρης Τάρλοου
Διάρκεια: 2,5 ώρες.
Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2014.
