Το Υπόγειο του Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ι Ζουρνέτ
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Για δεύτερη χρονιά παρουσιάζεται στο Θέατρο Olvio το έργο του Καταλανού συγγραφέα Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ι Ζουρνέρ σε μετάφραση της πολυσχιδούς Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, η οποία μας έκανε να αγαπήσουμε το ισπανικό θέατρο και τους ισπανούς συγγραφείς.
Ο Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ι Ζουρνέτ γεννήθηκε στη Βαρκελώνη το 1940. Τα θέματά του αντανακλούν τον προβληματισμό για την πατρίδα του, τη δυτική κοινωνία και το σύστημά της, αλλά και τον άνθρωπο και τον εσωτερικό χαώδη κόσμο του, αναμιγνύοντας στοιχεία ιστορικά και φανταστικά.
Έχει γράψει περισσότερα από 40 θεατρικά έργα, πολλά από τα οποία έχουν βραβευτεί και μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και είναι ένας από τους γνωστότερους και πιο επιτυχημένους τηλεοπτικούς σεναριογράφους της Ισπανίας To 1997 βραβεύτηκε από την Καταλανική κυβέρνηση με το βραβείο Creu de Sant Jordi.
Ένας άνδρας (Χριστόδουλος Στυλιανού) μετά από ένα παραλίγο θανατηφόρο ατύχημα με το αυτοκίνητό του, βρίσκεται σε ένα άγνωστο γι αυτόν σπίτι. Ένα σπίτι με ισόγειο, πρώτο όροφο και υπόγειο. Αγωνιά και ρωτά διαρκώς τον επίσης άγνωστο του ιδιοκτήτη (Δημήτρης Μαύρος) αν υπάρχει υπόγειο στο σπίτι.
Αναζητά την σύζυγό του, η οποία έχει εξαφανιστεί εδώ και μέρες. Υποψιάζεται ότι έχει φύγει με έναν άλλον άνδρα που γνώρισε μέσω internet, στο οποίο ήταν εθισμένη και «χανόταν» για ώρες. Ψάχνει να βρει ένα τέτοιο σπίτι, με υπόγειο, ισόγειο και έναν όροφο, ωθούμενος από σκισμένα κομματάκια χαρτιού, που απεικονίζουν ένα σπίτι, που βρήκε στο καλάθι των αχρήστων της γυναίκας του. Είναι σίγουρος ότι εδώ έχει καταφύγει η γυναίκα του. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού δηλώνει ότι είναι ψυχολόγος και ότι ναι, γνώρισε την γυναίκα μέσω internet, η οποία έπασχε από βαθειά κατάθλιψη και ζήτησε την βοήθειά του.
Η συζήτηση μεταξύ των δύο ανδρών αρχίζει ήρεμα, σε χαμηλούς τόνους, ήπια για να καταλήξει σε σοβαρή αναμέτρηση των δύο ανδρών, σε ύβρεις και κατηγορίες. Όπως ακριβώς και η εξαίσια διαφορετική μουσική που ακούγεται κατά την διάρκεια της παράστασης. Και ξαφνικά ο δεύτερος άνδρας ομολογεί ότι του αρέσει, να κάνει τους ανθρώπους που προσφεύγουν σε αυτόν για βοήθεια να υποφέρουν. Ηδονίζεται με τον πόνο των άλλων. Σιγά-σιγά η συζήτηση παίρνει άλλες διαστάσεις.
Το σκηνικό ιδιαίτερο, νάυλον παραβάν παντού, ένα κόκκινο παράθυρο δημιουργείται με φωτισμό, ελάχιστα λευκά έπιπλα. Όλα φέρουν την υπογραφή του Βαγγέλη Ζιλέλη, καθώς και τα ιδιαίτερα κοστούμια των δύο ανδρών και το όμορφο κόκκινο φόρεμα της γυναίκας.
Εντυπωσιακότατη η πρώτη σκηνή της παράστασης, όπου παιδικές φωνές ακούγονται πίσω από τα σκηνικά, η μουσική δυναμώνει και χαμηλώνει. Το παιχνίδι των έντονων φωτισμών, οι σκιές, δημιουργούν έναν πίνακα μοντέρνας τέχνης.
Οι αριστοτεχνικοί φωτισμοί ανήκουν στον Νίκο Βούλγαρη.
Το αριστουργηματικό αυτό έργο του Καταλανού συγγραφέα είναι μία παράσταση γεμάτη συμβολισμούς. Τίποτα και κανείς δεν είναι όπως φαίνεται.
Η γυναίκα που εξαφανίστηκε ήταν ευτυχισμένη στην προσωπική και οικογενειακή της ζωή; Τι την ώθησε να εγκαταλείψει την φαινομενικά ευτυχισμένη συζυγική στέγη; Σε αυτό το έργο οι σχέσεις έχουν τον πρώτο ρόλο. Σχέσεις γονεϊκές, σχέσεις εξουσίας, σχέσεις μεταξύ αγνώστων, φίλων, εραστών, αλλά κυρίως η σχέση με τον εαυτό μας.
Και αυτοί οι δύο άνδρες; Φορούν ρούχα λευκά, σχεδόν ίδια. Φαίνεται να αγαπούν και οι δύο το κόκκινο χρώμα. Ο ένας φορά κόκκινες μπότες και ο άλλος έχει κόκκινα μανίκια. Κόκκινο. Το χρώμα του έρωτα, του πάθους, του αίματος. Φορούν εναλλάξ το μαύρο τους σακάκι.
Ο συγγραφέα εξωθεί τους ήρωες μας στα άκρα, θέλοντας να βγάλει στην επιφάνεια τα εσώψυχά τους. Θέλει να φανερώσουν καλά κρυμμένα μυστικά, τονίζοντας ότι εκτός από την δημόσια και την ιδιωτική «εικόνα» που έχει ο κάθε ένας από εμάς, υπάρχει και μία σχισμή, μία χαραμάδα στην ψυχή μας όπου όλοι μας κρύβουμε σκέψεις, όνειρα, επιθυμίες, που δεν τολμάμε να ομολογήσουμε, να φανερώσουμε ούτε στον ίδιο μας τον εαυτό.
Και προς τι, η εμμονή του για το υπόγειο; Μήπως το υπόγειο είναι μία άλλη σκοτεινή πλευρά της προσωπικότητάς μας; Μήπως με το να κατέβει να δει το υπόγειο, επιθυμεί να κάνει μία κατάδυση στον ίδιο του τον εαυτό. Να γνωρίσει το άλλο το καλά κρυμμένο alter ego του, που το «βλέπει» να στέκεται απέναντί του, να του «κουνά» το χέρι, να τον κατηγορεί για την βάναυση συμπεριφορά του, για την αδιαφορία του στις ανάγκες της συζύγου του. Μήπως πρέπει να κατέβει στο σκοτεινό υπόγειο για να φωτίσει επιτέλους τα σκοτάδια της ζωής του. Και η μάχη με τον ίδιο μας τον εαυτό είναι η σκληρότερη όλων.
Η Νατάσα Παπαμιχαήλ σκηνοθετεί και παίζει για λίγο, αμίλητη στην παράσταση. Έχει σεβαστεί το κείμενο και την ψυχολογία του συγγραφέα και μας μεταφέρει μια έντονα ρεαλιστική παράσταση. Ένα αστυνομικό – ψυχολογικό θρίλερ που μας κρατά σε αγωνία, μας θέτει ερωτήματα και προβληματισμούς, όχι μόνο κατά την διάρκεια της παράστασης, αλλά και μετά το τέλος της.
Ο Χριστόδουλος Στυλιανού πειστικότατος στον ρόλο του συζύγου που αγωνιά για την τύχη της γυναίκας του. Εξαιρετικός ηθοποιός, με αστείρευτο ταλέντο και υποκριτική άνεση, μας εντυπωσιάζει με την δυναμική, καίρια ερμηνεία του.
Ο Δημήτρης Μαύρος, μεστός, εμφανίζεται με σκηνοθετική οδηγία σε αρκετές σκηνές, «κρυμμένος» πίσω από το σκηνικό και σε μας τους θεατές φαίνεται το μισό του σώμα. Παρακολουθούσα τις εκφράσεις του προσώπου του, τις κινήσεις των χεριών του, που έδειχναν την δύναμη της υποκριτικής του. Δυναμικός και ευθύβολος σε μια μεστή ερμηνεία
Η Νατάσα Παπαμιχαήλ, η χαμένη, η πεθαμένη σύζυγος, εμφανίζεται με κόκκινο φόρεμα. Κάθεται σιωπηλή. Σηκώνεται κάνοντας αισθησιακές κινήσεις, λικνίζεται, χορεύει. Κόκκινες κορδέλες όμως συγκρατούν τα βήματά της και περιστρέφεται όσο αυτές τις το επιτρέπουν. Ίσως η σκηνοθέτης θέλει να τονίσει τον περιορισμό της ελευθερίας στην ζωή μας. Κινούμαστε, «ζούμε» όσο μας επιτρέπουν τα πρέπει της κοινωνίας. Ίσως η γυναίκα, ήθελε να τρέξει, να φύγει, όμως δεν είχε την δυνατότητα ή την δύναμη να το κάνει. Ήταν δέσμια μιας κοινωνίας που περιορίζει τα θέλω μας. Αέρινη παρουσία.
Το Υπόγειο, του Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ι Ζουρνέτ είναι μια αλληγορική παράσταση, που τοποθετεί έναν καθρέφτη μπροστά στο πρόσωπό μας και μας θέτει προ των ευθυνών μας. Μας «σπρώχνει» να δούμε τον άνθρωπο που κρύβουμε μέσα μας. Αγάπη, μίσος κι ένας αναπάντεχος κύκλος ζωής, σε ένα άχρονο – διαχρονικό, αλλά και παράλογο ψυχολογικό αριστούργημα.
Καλή σας θέαση!
Ταυτότητα Παράστασης
Θέατρο OLVIO
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Νατάσα Παπαμιχαήλ
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης):Χριστόδουλος Στυλιανού, Δημήτρης Μαύρος, Νατάσα Παπαμιχαήλ
Φωτισμοί: Νίκος Βούλγαρης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Καλλιόπη Καραμάνη
Σκηνικά- Κοστούμια: Βαγγέλης Ζιλέλης
Φωτογραφίες: Στέφανος Κυριακόπουλος
Ποίημα: Μάγια Κολτσίδα
Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21:00
Διάρκεια: 70 λεπτά χωρίς διάλειμμα
