«ΡΙΤΑ» της Μάρτα Μπουτσάκα
Γράφει η Λουκία Μητσάκου
Τι σημαίνει να ζεις και να πεθαίνεις με αξιοπρέπεια; Μπορεί ο θάνατος να είναι επιλογή; Πώς είναι να νιώθεις ότι χάνεις έναν άνθρωπο ενώ βρίσκεται ακόμα στη ζωή; Θα σκότωνες κάποιον που αγαπάς;
Η «Ρίτα» της Καταλανής Μάρτα Μπουτσάκα είναι ένα τρυφερό έργο που μιλάει για δύσκολα θέματα: για την απώλεια, για την οικογένεια και την ευθύνη, για τη σύγκρουση ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα, για το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, για το Αλτσχάιμερ, για την ευθανασία. Πρόκειται για ένα έργο ευαίσθητο που, όμως, δεν χάνει ποτέ το χιούμορ του. Εξάλλου, το χιούμορ είναι από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να μιλήσουμε για θέματα σοβαρά και να ξορκίσουμε, με κάποιον τρόπο, τα δύσκολα συναισθήματα και να αντιμετωπίσουμε θέματα – ταμπού σαν αυτό της ευθανασίας. Η ίδια η συγγραφέας έχει πει σε συνέντευξή της πως το έργο αυτό «γεννήθηκε από την ανάγκη της να μιλήσει για τον θάνατο αλλά και για την αγάπη».
Ρίτα ονομάζεται η αγαπημένη σκυλίτσα του Τόνι (Γιώργος Καφετζόπουλος) αλλά και η μητέρα του Τόνι και της Στέλλας (Ιφιγένεια Καραμήτρου). Και τα δύο πλάσματα με το όνομα Ρίτα έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας και τίθεται για αυτές το ίδιο ηθικό δίλημμα: αυτό της ευθανασίας. Οι απόψεις διίστανται, η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη και η αγάπη είναι ο μόνος δρόμος.
Η μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ είναι, όπως πάντα, όμορφη με ένα κείμενο όπου ο λόγος ρέει εύκολα και αποτυπώνει όλα τα νοήματά του χωρίς το παραμικρό εμπόδιο.
Η Ρηνιώ Κυριαζή σκηνοθετεί την παράσταση και μένει πιστή στο ύφος του κειμένου. Η σκηνοθεσία εστιάζει στην ψυχική κατάσταση των ηρώων, τις μεταξύ τους συγκρούσεις αλλά και στα δύσκολα θέματα που θίγει το έργο.
Η μουσική σύνθεση της Λίνας Ζάχαρη συνοδεύει ευαίσθητα και ταιριαστά την παράσταση. Τα σκηνικά και τα κοστούμια αναλαμβάνει η Νεκταρία Ηλιάκη με κοστούμια σύγχρονα και σκηνικά λιτά και αφαιρετικά. Όμορφη λεπτομέρεια τα λουλούδια επί σκηνής που συμβολίζουν τον κήπο της μητέρας των παιδιών. Τον σχεδιασμό των φωτισμών αναλαμβάνει η Στέβη Κουτσοθανάση φωτίζοντας τους ήρωες και τα διλήμματά τους με έναν τρυφερό τρόπο δημιουργώντας εικόνες σαν φτιαγμένες από τα υλικά των ονείρων και την επιμέλεια της κίνησης αναλαμβάνει η Άλκηστις Πολυχρόνη, χαρίζοντάς μας μερικές υπέροχες αισθητικά και συναισθηματικά σκηνές.
Οι ηθοποιοί της παράστασης Ιφιγένεια Καραμήτρου και Γιώργος Καφετζόπουλος κατορθώνουν να αποδώσουν την δύσκολη και ταυτόχρονα τρυφερή αίσθηση του έργου με μεγάλη επιτυχία και έχουν εξαιρετική χημεία μεταξύ τους επί σκηνής. Αποδίδουν με εξαίσιο τρόπο αυτή την διαδικασία ενηλικίωσης που βιώνουν οι ήρωες που υποδύονται.
Η Ιφιγένεια Καραμήτρου είναι η Στέλλα, η κόρη της Ρίτας και αδερφή του Τόνι. Είναι γιατρός, δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις, δυσκολεύεται να είναι αυστηρή με τους υφισταμένους της. Η Ιφιγένεια Καραμήτρου μας χαρίζει μια εξαιρετική ερμηνεία. Είναι αληθινή, άμεση και απόλυτα πιστή στην αλήθεια της ηρωίδας που υποδύεται.
Ο Γιώργος Καφετζόπουλος είναι ο αδερφός της Στέλλας. Παίρνει γρήγορες αποφάσεις, ξέρει πώς να είναι αυστηρός όταν πρέπει και πώς να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Ο Γιώργος Καφετζόπουλος μας χαρίζει, επίσης, μια εξαίσια ερμηνεία και μία δυναμική σκηνική παρουσία. Ενσαρκώνει τον ήρωα που υποδύεται με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και μια ευαισθησία που συγκινεί τον θεατή.
Η ζωή και ο θάνατος είναι θέματα απολύτως προσωπικά. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζήσει και να πεθάνει όπως επιθυμεί ο ίδιος και δεν μπορεί να επιβάλλει τις απόψεις του στον άλλον. Η παράσταση «Ρίτα» της Μάρτα Μπουτσάκα στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου κατορθώνει να θέσει ερωτήματα και να προβληματίσει μιλώντας για τον θάνατο και την απώλεια με ευαισθησία αλλά και με χιούμορ. Στο τέλος της παράστασης, ανοίγει η πόρτα και μπαίνει αέρας, ένας αέρας τόσο ρεαλιστικός όσο και αλληγορικός. Ο θεατής δεν μένει με ένα βάρος αλλά με έναν αέρα στο πρόσωπό του και ένα χαμόγελο. Δεν του δίνονται έτοιμες απαντήσεις αλλά του τίθενται ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που καλείται να απαντήσει ο ίδιος μέσα από την προσωπική του ενδοσκόπηση.
Η «Ρίτα» της Μάρτα Μπουτσάκα σε σκηνοθεσία Ρηνιώς Κυριαζή στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου είναι μια παράσταση τρυφερή, μια παράσταση όμορφη, μια παράσταση που θα σε κάνει να δακρύσεις αλλά και να χαμογελάσεις, μια παράσταση ευαίσθητη γεμάτη χιούμορ με δύο πρωταγωνιστές που στέκονται αντάξιοι στο βάρος του δύσκολου αυτού έργου και μαγεύουν με τις ερμηνείες τους.
Δεν ξέρω αν εσύ θα το έκανες αυτό για μένα, αλλά η σκέψη ότι θα το έκανες με κάνει να νιώθω όμορφα. Γιατί η αγάπη πρέπει να είναι κι αυτό, να κάνεις αυτόν που αγαπάς να πάψει να υποφέρει.
Ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία Ρηνιώ Κυριαζή
Μουσική σύνθεση Λίνα Ζάχαρη
Σκηνογράφος−Ενδυματολόγος Νεκταρία Ηλιάκη
Σχεδιασμός φωτισμών Στέβη Κουτσοθανάση
Επιμέλεια κίνησης Άλκηστις Πολυχρόνη
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Οργάνωση παραγωγής Arte Libera
Παίζουν Ιφιγένεια Καραμήτρου, Γιώργος Καφετζόπουλος