Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς του Χρόνη Μίσσιου
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Γεννημένος στην Καβάλα ο Χρόνης Μίσσιος, σε ηλικία μόλις 16 ετών, το 1947, συλλαμβάνεται για την αντιστασιακή δράση του και καταδικάζεται σε θάνατο για την συμμετοχή του στο Δημοκρατικό Στρατό Πόλεων Παρέμεινε στις φυλακές επί 21 ολόκληρα χρόνια και αποφυλακίζεται το 1973, με την «αμνηστία» που έδωσε τότε ο δικτάτορας Παπαδόπουλος.
Εκδίδει το αυτοβιογραφικό αφήγημά του το 1985, δώδεκα χρόνια μετά την αποφυλάκισή του μεταφέροντας στο χαρτί με μια καθάρια, ντόμπρα λαϊκή γραφή τα δεκάδες χρόνια των φυλακίσεων και των βασανιστηρίων που υπέστη. Το ανελέητο κυνηγητό του από τις αρχές λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων.
Το βιβλίο του αυτό -ας σημειώσουμε εδώ ότι έμαθε να γράφει σε μεγάλη ηλικία, μέσα στις φυλακές- γνώρισε μεγάλη επιτυχία την δεκαετία του 1980. Ο ίδιος είχε πει σε μια συνέντευξή του: «Ο Μανόλης Αναγνωστάκης μου έμαθε γράμματα στην φυλακή, ήμασταν θανατοποινίτες στο Γεντί Κουλέ» .
Στο βιβλίο του αυτό, απευθυνόμενος σε έναν σύντροφό του που σκοτώθηκε αλλά και σε όλους εμάς, θέλοντας να μας μεταφέρει, να μάθουμε όλοι μας, τι έγινε την σκοτεινή αυτή περίοδο, αναφέρεται στα φρικαλέα γεγονότα και τις καταστάσεις που έζησε. Περιγράφει τα γεγονότα της εποχής του, τις διώξεις αντιφρονούντων στο καθεστώς, μιλά για τα βασανιστήρια τα οποία υπέστη στην πολύχρονη φυλάκισή του. Άνθρωποι σκοτώνουν, βασανίζουν απάνθρωπα ανθρώπους που έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις από αυτούς. Θεριό ανήμερο γίνεται ο άνθρωπος.
«Θέλω να σου μιλήσω για τα παλιά, για την παρέα. Εσύ ήσουνα τυχερός, πέθανες τότε, και μάλιστα από σφαίρα. Εμείς, άσ’ τα, σαν κότες μας σεργιανάγανε από κοτέτσι σε κοτέτσι: Κέρκυρα, Γεντί Κουλέ, Αβέρωφ, Αίγινα, Γυάρο, Αλικαρνασσό, Μακρονήσι, Άι-Στράτη.. »
Από το 1947 μέχρι το 1973 που αποφυλακίστηκε πέρασε από τις φυλακές της Κέρκυρας, του Βόλου, στο Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης, στα στρατόπεδα εξορίας στην Μακρόνησο, στον Αϊ-Στράτη.
Παράλληλα κρίνει με την ίδια καθαρή ματιά τα προβλήματα της αριστεράς, όπως τα έζησε ο ίδιος, χωρίς να παρασύρεται από πολιτικές «παρωπίδες». «Εκείνο που μ’ εξοργίζει κυριολεκτικά είναι η ανθρώπινη ποιότητά μας. Σήμερα βέβαια όλοι έχουν αποκατασταθεί και οι περισσότεροι είναι στο κόμμα με τους χτεσινούς βασανιστές τους. Τι να πεις. Ολόκληρη η αριστερά πρέπει να περάσει από ψυχιατρείο» αναφέρει.
Η Σοφία Καραγιάννη έχοντας μαζί της στην δραματουργία την Μυρτώ Αθανασοπούλου και έχοντας εμβαθύνει σχολαστικά στο κείμενο σκηνοθετεί με έμπνευση και με βαθιά ενσυναίσθηση την παράσταση, γνωρίζοντας ότι μεταφέρει στο κοινό αληθινά γεγονότα και μαύρες σελίδες της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας. Μας συγκινεί και μας μεταφέρει βαθιά συναισθήματα. Συγκλονιστική η σκηνή με το τεμαχισμένο μήλο, να μας δηλώνει τα βασανιστήρια που υπέστησαν άνθρωποι αντίθετων πολιτικών πεποιθήσεων.
«Αγωνίζομαι να μείνω άνθρωπος. Και αυτό είναι η κορυφαία πολιτική μάχη»
Γύρω από ένα οβάλ τραπέζι (σκηνικά Γεωργία Μπούρδα) βρίσκονται τέσσερις άνδρες (Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασάς, Γιάννης Μάνθος και Δημήτρης Μαμιός). Στο τραπέζι βρίσκονται φαγητά, νερό, φρούτα, με το κόκκινο χρώμα να κυριαρχεί. Όλα τα αντικείμενα στο τραπέζι έχουν την δική τους σημασία.
Οι άνδρες έχουν μία διαρκή και γρήγορη εναλλαγή ρόλων. Από θύματα γίνονται θύτες. Από επαναστάτες γίνονται ρουφιάνοι και σκληροί εκτελεστές. Μόνο ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης δεν αλλάζει ρόλο: είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, ο Χρόνης Μίσσιος, που διηγείται και αναλύει τα γεγονότα. Όλοι κινούνται ρυθμικά, αλλάζοντας συνεχώς καρέκλες σαν να ακολουθούν τους δείκτες ενός ρολογιού. Σηκώνονται από τις καρέκλες τους, τρέχουν, φωνάζουν, αγανακτούν.
Εξαιρετική η χορογραφία της Μαργαρίτας Τρίκκα. Δυναμική η μουσική του Μάνου Αντωνιάδη και ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί της Βασιλικής Γώγου.
Οι ερμηνείες και των τεσσάρων ηθοποιών είναι απλά συγκλονιστικές. Ζουν στην πραγματικότητα τις σκηνές τις οποίες αφηγούνται. Είναι ερμηνείες που σε καθηλώνουν. Όλοι μαζί αποτελούν μια καλοδουλεμένη ομάδα με δυνατές ερμηνείες που δύσκολα ξεχνάς.
Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης στο ρόλο του Μίσσιου μας μεταφέρει με μια συγκλονιστική, πληθωρική και δυναμική ερμηνεία όλα τα βάσανα που πέρασε ο συγγραφέας στην πολυετή φυλάκιση του. Ενσαρκώνει άψογα, με δυναμισμό και με μια χειμαρρώδη και σαρωτική ερμηνεία τον Χρόνη Μίσσιο.
Οι τρεις ηθοποιοί μας καθηλώνουν με την γρήγορη εναλλαγή των ρόλων τους. Αλλάζουν προσωπικότητες και ρόλους αστραπιαία. Την μια στιγμή είναι οι φυλακισμένοι και αμέσως γίνονται οι βασανιστές, ιερείς, ρουφιάνοι. Αλλάζουν ρόλους με τις εκφράσεις του προσώπου τους, την φωνή τους, την κίνηση του σώματος του με υποκριτική ακρίβεια.
Ερμηνείες τόσο δυνατές από όλους τους ηθοποιούς, που διαρκώς βρίσκονται επί σκηνής σε όλη την διάρκεια της παράστασης, που δύσκολα περιγράφεται η τελειότητά τους.
Δεν είναι τυχαίο που η παράσταση απέσπασε Βραβείο Δραματουργίας από την Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών και Βραβεία Καλύτερης Παράστασης, Σκηνοθεσίας και Αντρικής Ερμηνείας στα βραβεία κοινού του All4fun. Είναι μία από τις καλύτερες παραστάσεις που έχουμε δει.
Μια πετυχημένη, συγκλονιστική θεατρική μεταφορά ενός εμβληματικού κειμένου. Μια παράσταση που πρέπει να δουν όλοι. Κυρίως οι νέοι για να γνωρίσουν την μελανότερη σελίδα της ιστορίας της Ελλάδας.
Έναν κόμπο στο στήθος τον ένιωσα κατά την διάρκεια της παράστασης, ένα διαρκές «γιατί» με κυρίευσε σκεπτόμενη για μέρες την παράσταση. Γιατί οι άνθρωποι μπορούν τόσο εύκολα να μεταμορφωθούν σε άγρια θηρία κατασπαράζοντας ο ένας τον άλλον;
Η παράσταση μετά την μεγάλη περσινή της επιτυχία στο Θέατρο 104, συνεχίζει και φέτος με διαρκή sold out στο Σύγχρονο Θέατρο.
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη
Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καραγιάννη, Μυρτώ Αθανασοπούλου
Σκηνικά-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Φωτισμοί: Βασιλική Γώγου
Βοηθός σκηνοθέτη: Αθανασία Κυμπούρη
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Trailer: Στέφανος Κοσμίδης
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή:GAFF
Ερμηνεία: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός, Γιάννης Μάνθος