Η Βρωμιά του Robert Schneider
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Στο θέατρο ΠΛΥΦΑ, σε ένα βιομηχανικό χώρο στην περιοχή του Βοτανικού, παρακολούθησα την παράσταση «Η Βρωμιά» του Robert Schneider. Ο Robert Schneider έγραψε το έργο Dreck (Bρωμιά) το 1993.
Ένα έργο βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό. Ένα συγκλονιστικό έργο για τον «ξένο» ανάμεσά μας, την μοναξιά, την ελπίδα και τα όνειρα που ξεπερνούν τα σύνορα. Η «Βρωμιά» ανέβηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1997, από το θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, με πρωταγωνιστή τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη.
Ο Σαντ γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ιράκ. Σπούδαζε γερμανική φιλολογία και αγάπησε την Γερμανία, την παράδοσή της, την κουλτούρα της, τον πολιτισμό της, όταν άκουσε για πρώτη φορά την λέξη Leika, το όνομα της φωτογραφικής μηχανής.
Το όνειρό του να βρεθεί στην χώρα που αγάπησε μέσα από τα βιβλία, την Γερμανία, πραγματοποιήθηκε μετά από πολλούς κινδύνους και ταλαιπωρίες. Στα όνειρά του την φανταζόταν σαν την «γη της επαγγελίας». Εκεί όμως ένιωσε ότι είναι «διαφορετικός». Στην θρησκεία, στο χρώμα του δέρματός του, στην ιδεολογία του.
Ζει σε ένα ανήλιο υπόγειο. Ζει στο περιθώριο.
Εξαιρετικό το σκηνικό δημιουργία της Παναγιώτας Κοκκορού, απεικονίζει το περιβάλλον όπου ζει ο Σαντ. Ένα φτωχικό δωμάτιο, ένα στρώμα καταγής, μία καρέκλα, ένας κουβάς με πολλά κόκκινα τριαντάφυλλα.
Είναι μόνος και φοβισμένος. Βγαίνει μόνο τα βράδια για να πουλήσει τα κόκκινα τριαντάφυλλά του. Δεν τολμά να κοιτάξει τους πελάτες του στα μάτια.
«Με λένε Σαντ. Σαντ στα αγγλικά σημαίνει λυπημένος. Δεν είμαι λυπημένος. Σαντ, το άλλο σου; Eδώ το βάζω στα πόδια. Τα επώνυμα περιττεύουν».
Είναι παράνομος στην Γερμανία. Χωρίς άδεια εργασίας. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να συλληφθεί και να τον στείλουν πίσω στην πατρίδα του.
Ο Σαντ είναι απογοητευμένος. Είναι οργισμένος. Ζει με ένα διαρκή εφιάλτη να τον ακολουθεί. Την απέλαση.
Λαχταρά να είναι σαν όλους τους άλλους. Να μπορεί να κάτσει σε ένα παγκάκι στο πάρκο. Όμως δεν το τολμά. Είναι διαφορετικός. Πρέπει να προσέχει. Θα ήθελε να έχει φίλους, να βγαίνει αμέριμνος έξω από το υπόγειό του. Στον ήλιο. Όμως δεν επιτρέπεται.
Η όμορφη μετάφραση του έργου είναι της Κοραλίας Σωτηριάδου. Η Κατερίνα Πολυχρονοπούλου σκηνοθετεί την παράσταση με ρεαλισμό. Χωρίς περιττούς συναισθηματισμούς μας κάνει κοινωνούς της ζωής του Σαντ, της ζωής των χιλιάδων μεταναστών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να ζουν σε μια άλλη χώρα, που τους θεωρεί «ξένους».
Ο Κωνσταντίνος Φάμης με μία δυναμική ερμηνεία, πειστικότατος και καίριος στον ρόλο του Σαντ. Άλλοτε φοβισμένος, αγανακτισμένος, προδομένος. Είναι ο Σαντ που το πραγματικό του όνομα είναι Σαντάμ, αλλά δεν διανοείται να το ψελίσει καν. Η ερμηνεία του ακροβατεί πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Βρίσκεται ανάμεσα στην απόγνωση, την απελπισία. Ζητά δικαιοσύνη. Αυτοσαρκάζεται. Είναι ο Σαντ που διαμαρτύρεται εν ονόματι όλων των μεταναστών που βρίσκονται στην ίδια μοίρα με αυτόν. Εξαιρετική ερμηνεία.
«Αυτή είναι η καρέκλα μου. Εδώ κάθομαι. Την αγαπάω την καρέκλα μου… Αν και δε μου ανήκει, αυτή η καρέκλα είναι η πατρίδα μου».
Οι ευρηματικοί φωτισμοί με τα κεριά που αναβοσβήνει ο Σαντ δίνουν μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα στην παράσταση. Εξαιρετική και έξυπνη ιδέα του Κωνσταντίνου Φάμη.
Μια παράσταση συγκινητική, που δείχνει την απόγνωση των ανθρώπων που ζουν χωρίς «πατρίδα». Μια παράσταση που σε προβληματίζει τελειώνοντας και αναρωτιέσαι. Γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούμε να ζούμε όλοι μαζί ειρηνικά; Γιατί οι θρησκείες, το χρώμα του δέρματος να χωρίζουν τους ανθρώπους;
Tαυτότητα Παράστασης
Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου
Σκηνικό/Κουστούμι: Παναγιώτα Κοκκορού
Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Μαθές
Σχεδιασμός φωτισμών: Κωνσταντίνος Φάμης
Σχεδιασμός αφίσας: Κάρολος Πορφύρης
Φωτογραφία αφίσας: Γιώργος Γιαννίμπας
Επικοινωνία: Τζίνα Φουντουλάκη
Εκτέλεση Παραγωγής: Νικήτας Καστής
Στον ρόλο του Σαντ, ο Κωνσταντίνος Φάμης
Θέατρο Πλύφα
Παραστάσεις μέχρι 31 Οκτωβρίου