“Έντα Γκάμπλερ” του Χένρικ Ίψεν – στο Θέατρο Σημείο
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Περίμενα καιρό να δω την παράσταση Έντα Γκάμπλερ, στην σκηνή του Θεάτρου Rex. Μετά από ακύρωση της παράστασης στο Rex, είδα το έργο στην σκηνή του Θεάτρου Σημείο.
Και μου άρεσε πολύ. Την Έντα Γκαμπλερ την έχω δει και άλλες φορές. Η Έντα- Δήμητρα Ματσούκα με γοήτευσε. Πιστεύω ότι ο ρόλος της «ταιριάζει γάντι» !!!
Η σκηνοθεσία και τα σκηνικά του Κωνσταντίνου Ρήγου ήταν πετυχημένα.
Πίσω από μία διάφανη κουρτίνα μια αγέρωχη γυναικεία φιγούρα, φορώντας ένα ωραιότατο φόρεμα εποχής, βηματίζει. Αγέρωχα, αλλά νευρικά!! Είναι η Έντα!
H Έντα είναι κόρη στρατηγού, μια γυναίκα από καλή κοινωνική θέση, καλομαθημένη, παίζει με τα όπλα, θέλοντας να σκοτώσει την πλήξη και την ανία της και ασχολείται με την ιππασία.
Μετά τον θάνατο του πατέρα της αν και είναι ερωτευμένη με τον συγγραφέα Λέβμποργκ, θέλοντας όμως να κρατήσει τα κεκτημένα στα οποία είχε μάθει από το πατρικό της σπίτι, κάνει ένα γάμο με έναν άνθρωπο που δεν αγάπησε ποτέ. Με τον μέλλοντα ακαδημαϊκό Γιέργκεν Τέσμαν. Ο σύζυγός της παρέχει ένα αριστοκρατικό σπίτι, της υπόσχεται δεξιώσεις, ταξίδια.. Όλα για την καλοπέραση της ΄Εντα, με την οικονομική βοήθεια της θείας του συζύγου, Κατερίνας Διδασκάλου. Κόσμοι διαφορετικοί και άβυσσος ιδεών μεταξύ των δύο συζύγων. Αυτή όμως παίζει με τις ζωές των γύρω της. Νιώθει ευχαρίστηση να τους ταλαιπωρεί, να τους ντροπιάζει. Πολύ αργά θα καταλάβει ότι μόνο αυτά δεν αρκούν για να γεμίσουν την κατά τα άλλα άδεια ζωή της.
Η Δήμητρα Ματσούκα στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι πολύ καλή. Αγέρωχη, θρασύτατη, ειρωνική, αδιάλλακτη, άκαμπτη, κυκλοθυμική, πολύ όμορφη, αισθάνεται ηδονή να προσβάλλει και να ταπεινώνει τους ανθρώπους της. Ίσως από πλήξη. Ο σκηνοθέτης την παρουσιάζει σαν ένα μικρό κακομαθημένο παιδί, που κανείς δεν του χαλά χατίρι. Στο όμορφο πρόσωπό της μπορείς να διακρίνει την δυσαρέσκεια για τους νέους ανθρώπους, με τους οποίους καλείται να συμβιώσει. Τους θεωρεί κατώτερους της και τους το δείχνει. Φανερή και η μεγάλη της αλαζονεία. Η ΄Εντα βρίσκει ηλίθιο, λίγο για αυτή, ανιαρό τον σύζυγό της. Κοινό άνθρωπο, χωρίς μεγάλα όνειρα, σαν τα δικά της. Δεν χαίρεται την ζωή, είναι πάντα ανικανοποίητη. «Βαριέμαι μέχρι θανάτου» λέει σε μια σκηνή του έργου.
Δεν διστάζει από ζήλεια, από εκδίκηση, να κάψει τα συγγράμματα του πρώην αγαπημένου της, που ήταν το παν για αυτόν. Τι ηδονή πρέπει να αισθάνεται την στιγμή που τα πετά στη φωτιά.
Μετά την πρώτη εμφάνισή της με το ωραιότατο μακρύ της φόρεμα, εμφανίζεται στη σκηνή με μαύρα γυαλιά ηλίου και ένα πανέμορφο μαυρόασπρο φόρεμα-κιμονό. Στο τέλος του έργου ξαναφορά την μακριά της τουαλέτα.
Τα κοστούμια του Γιώργου Σεγρεδάκη αλλάζουν στυλ συνεχώς, από τα κλασσικό φόρεμα εποχής της Δήμητρας Ματσούκα, στο ταγιέρ και τα ψηλοτάκουνα της Κατερίνας Διδασκάλου. Στυλιστικό μπέρδεμα με ρούχα εποχής και μετά μοντέρνα T-Shirts με γράμματα.
Ο Ακύλλας Καραζήσης, στον ρόλο του δικαστή Μπρακ, είναι κυνικός, ψυχρός, αλαζόνας, εκβιαστής, ωθεί την Έντα στα άκρα, παίζοντας άψογα τον ρόλο του. Εκμεταλλεύεται την θέση του δικαστή, προς όφελός του.
Μου άρεσε πολύ η Κατερίνα Διδασκάλου, στον ρόλο της θείας του συζύγου της ΄Εντα, της Γιουλάνε Τέσμαν. Πολύ γλυκιά, πολύ τρυφερή, υπερβολικά υπερπροστατευτική., σχεδόν «ερωτευμένη» με τον ανιψιό της. H αγάπη για τον ανιψιό της, την κάνει να ανέχεται το προσβλητικό φέρσιμο της Έντα!
Και ο έρωτας της Έντα, ο Γιάννης Στάνκογλου, ο Άιλερτ Λέβμπροργκ, ο ικανότατος συγγραφέας, αγαπά με τον δικό του τρόπο την Έντα, σπαταλά όμως την ζωή του σε καταχρήσεις, ξενύχτια και αλκοόλ. Σκληρός, στιβαρός, αδίστακτος, ψεύτης, μέθυσος.
Γλυκιά η παρουσία της Μαριέτας Σγουρδαίου και ουσιαστική. Αφήνει την δική της ζωή, για να βοηθήσει τον Άιλερτ να τελειώσει το βιβλίο του. Τον αγαπά. Μάταια όμως.
Πολύ καλή και η Βασιλική Τρουφάκου, στο ρόλο της κουβερνάντας. Υπάκουη, υπομένει τις προσβολές της Έντα. Οι εκφράσεις του προσώπου της δείχνουν και τα αισθήματά της.
Οι πιρουέτες, κλακέτες και άλλα κινησιολογικά τεχνάσματα που χρησιμοποιήθηκαν από τον σκηνοθέτη δεν μου άρεσαν. Ούτε τα ατομικά του Α.Καραζήση, ούτε τα ομαδικά των τριών ανδρών. Δεν προσέφεραν κάτι ιδιαίτερο στο έργο. Ίσως το ελάφρυναν αρκετά.
Στο τέλος η Έντα αποφασίζει να πάρει την ζωή στα χέρια της, κάνοντας πρώτη φορά συνειδητά κάτι στη ζωή της. Θέλει να ξεφύγει από τον μέχρι τώρα εαυτό της. Να αποφασίσει αυτή για την ζωή της για πρώτη φορά. Να ελευθερωθεί. Διαχειρίζεται την ζωή της και αυτοκτονεί!!!
Θα μπορούσε η Έντα να είναι μια σημερινή γυναίκα; Φυσικά και ναι. Μια σημερινή γυναίκα κενή, χωρίς ιδανικά που παντρεύεται έναν άνθρωπο που μισεί, αλλά ανήκει στην ανώτερη κοινωνική και οικονομική τάξη, για να έχει όλες τις υλικές της απολαύσεις.
Μια υπέροχη, απολαυστική Έντα Γκάμπλερ στο Θέατρο Σημείο!!!